Hoofdstuk 6: Dyscalculie

Inleiding: terminologie
Atypisch leren
Beschrijvende diagnose
Rekenprobleem, rekenstoornis, rekenmoeilijkheid
Dyscalculieverklaring
Dyscalculie op gedragsmatig niveau
Beschrijvende definities van dyscalculie
Rekenfeiten vs. rekenprocedures:
Internationaal (DSM – 5):
Specifieke leerstoornissen behoren onder neurobiologische ontwikkelingsstoornissen.
Operationalisering
Verouderde criteria
Klinische manifestaties: subtypes
Prevalentie en comorbiditeit
Dyscalculie op cognitief niveau
Dyscalculie op biologisch niveau (breinstructuur – en functie)
Dyscalculie en genetische factoren
Vroegtijdige markers
Dyslexie en jongvolwassenen
Leeftijdsgebonden

Preview samenvatting (3 van de 18 pagina's)

Hoofdstuk 6: dyscalculie
Inleiding: terminologie
Dyscalculie =
Dys = beperkt, slecht
Calculare = tellen < - > Acalculie = onvermogen tot rekenen, verlies van rekenvaardigheid ten gevolge van hersenletsel.
Dyscalculie = leerstoornis = rekenstoornis = primair leerprobleem
Atypisch leren
Beschrijvende diagnose
Leerstoornis, dyslexie en dyscalculie = beschrijvende diagnoses, waaruit handelingsgerichte adviezen
kunnen afgeleid worden.
 Geven geen verklaring
 Geven enkel aan dat er voldaan is aan een aantal criteria
Rekenprobleem, rekenstoornis, rekenmoeilijkheid
Leerproblemen = verzamelterm voor alle kinderen die niet goed kunnen lezen, spellen of rekenen.
 Rekenstoornissen = rekengerelateerde leerproblemen, oorzaak in kindkenmerken.
 Rekenmoeilijkheden = rekengerelateerde leerproblemen, oorzaak in omgeving of andere
primaire stoornis.
 Rekenproblemen = verzamelterm voor rekenstoornissen en rekenmoeilijkheden.

 Dyscalculie is een leerstoornis en een rekenprobleem, geen leermoeilijkheid.
Dyscalculieverklaring
Beschrijvende diagnose = er moet vermeld worden dat er voldaan is aan de 3 beschrijvende criteria
(ernst, hardnekkigheid, mild exclusiecriterium).
 Deze verklaring moet gestaafd worden met cijfermateriaal door de tests te vermelden
waarop een klinische score behaald werd + meetpretentie van de tests
 Verslag: ruwe score + meest verfijnde verwerkte score + normperiodes + interpretatie
 Test tussen 2 normperiodes afgenomen? => verwerkte score geven ten aanzien van beide
normperiodes (tenzij de voorbije periode al klinisch is) Begeleidingsgerichte diagnose = bevat aanbevelingen. Het gaat om onderhandeld advies met 3 à 4
gepersonaliseerde redelijke aanpassingen + suggesties naar wat binnen een Universal Design for
Learning (UDL) kan opgenomen worden.
Maatschappelijke kaders zijn van belang:
Voorbeelden:
o M – decreet
o Leerzorgkader
o Leerplandoelen en eindtermen
o …
Kinderen ontwikkelen zich in interactie met omgeving
Illusie om te voorspellen waar we over 20j. zullen staan, in functie daarvan doelen bepalen
Dyscalculie
= intergenerationele multiple deficit model
Dyscalculie op gedragsmatig niveau
1. Beschrijvende definities van dyscalculie 2. Operationalisering 3. Klinische manifestaties: subtypes 4. Prevalentie en comorbiditeit
Beschrijvende definities van dyscalculie
Vlaanderen:
Dyscalculie = stoornis, gekenmerkt door hardnekkige problemen met het vlot/accuraat oproepen van
rekenfeiten en/of het leren en vlot/accuraat toepassen van rekenprocedures.
 Het is geen vaste definitie: het kan verschillen in symptomen  verscheidenheid van
symptomen
o Vlot oproepen van rekenfeiten (vlot = snel, automatisch, zonder dat je beroep moet
doen op capaciteit)
 Hardnekkige problemen: moet zich een bepaalde tijd voordoen, aantonen dat het probleem
6 maanden lang blijft bestaan ondanks de hulp
 Vlot / accuraat = snelheid – nauwkeurigheid
Rekenfeiten vs. rekenprocedures:
Rekenfeiten:
Getalnotaties
Rekentermen
Frequent voorkomende uitkomsten
8 + 4 = 12 => niet over nadenken = rekenfeit
Rekenprocedures = stappen die je moet zetten om te komen tot…
Uitvoeren van rekenbewerkingen
Doorlopen van stappen in het toepassen van een wiskundige stelling
8 + 4 + 12 voor iemand in het 1e leerjaar => 4 opsplitsen in 2x2 en dan optellen = procedure  Rekenprocedures kunnen rekenfeiten worden!
Internationaal (DSM – 5):
DSM – 5 = Diagnostic en Statistical Manual of Mental Disorders (5e editie).
 Leerstoornissen gecategoriseerd onder specifieke leerstoornissen
Specifieke rekenstoornis (= specific learning disorder with impairment in mathematics) wanneer er
voldaan wordt aan classificatiecriteria:
 Moeite met het aanleren en gebruiken van schoolse vaardigheden, min. 1 van de volgende
symptomen gedurende min. 6 maanden aanwezig , ondanks interventies gericht op deze
moeilijkheden:
o Traag of niet accuraat lezen van woorden
o Moeilijkheden met begrijpend lezen
o Moeilijkheden met spellen
o Moeilijkheden met schriftelijke expressie

Document Outline

Inleiding: terminologie

Atypisch leren

Beschrijvende diagnose

Rekenprobleem, rekenstoornis, rekenmoeilijkheid

Dyscalculieverklaring

Dyscalculie

Dyscalculie op gedragsmatig niveau

Verouderde criteria

Dyscalculie op cognitief niveau

Dyscalculie op biologisch niveau (breinstructuur – en functie)

Functionele afwijkingen (hoe werkt het?)

Structurele afwijkingen (welke domeinen goed ontwikkeld? Welke minder goed?)

M.b.v. structurele MRI:

 Kinderen met dyscalculie: structurele afwijkingen in het frontopariëtale netwerk = belangrijk voor mentale representatie van hoeveelheden en rekenen.

 Kinderen met rekenproblemen en een laag geboortegewicht: structurele afwijkingen in de (linker) intrapariëtale sulcus => niet duidelijk of deze resultaten te generaliseren zijn naar andere kinderen met dyscalculie.

 Bij kinderen met genetische syndromen (Turner Syndroom, 22q11 Deletie Syndroom, Velo-Cardio-Faciaal Syndroom) waarbij dyscalculie systematisch voorkomt: afwijkingen in de intrapariëtale sulcus en de inferieure pariëtale cortex.

 Kinderen met dyscalculie: minder grijze stof in de rechter intrapariëtale sulcus + afwijkingen in de prefrontale cortex + afwijkingen in de hippocampus.