Samenvatting Psychopathologie Vives Kortrijk 2020_2021

Dit is een volledige samenvatting van de te kennen leerstof voor het examen psychopathologie. Binnen de richting toegepaste psychologie aan Vives Kortrijk. Uit het boek 'Psychiatrie een inleiding' (9e editie). Ik behaalde voor dit examen 15/20. Dit was een moeilijk examen.

Preview samenvatting (3 van de 182 pagina's)

H1: introductie PSYCHOPATHOLOGIE
Een deelgebied van de psychiatrie en psychologie die zich bezig houdt met het beschrijven van
psychische stoornissen, oorzaken daarvan en behandelingen daarvoor.
• Psychè = ziel / pathos = lijden
• Houdt zich bezig met afwijkende gevoelens, gedragspatronen en gedachten
• Om te weten wat er aan de hand is en waarom men doet wat men doet
PSYCHIATRIE
Medisch specialisme1 gericht op diagnostiek2 & behandeling van psychische stoornissen
• Medisch perspectief om om te gaan met psychisch lijden
KLINISCHE PSYCHOLOGIE
Beschrijving, oorzaken en behandeling van psychische stoornissen én het bevorderen van het
psychisch welbevinden
• Psychologisch perspectief om om te gaan met psychisch lijden
Psycholoog
GZ3-psycholoog
Psychotherapeut
Psychiater
Voltooide de universitaire
Psycholoog die na zijn
Na studies geneeskunde
Na de studies geneeskunde
studie psychologie
studies een verdere
een vervolgopleiding doen
een vervolgopleiding doen en
opleiding volgde en in BIG-
en nu bevoegd zijn tot
zich specialiseren in het
register4 ingeschreven
geven van
diagnosticeren & behandelen
staat, bevoegd tot
psychotherapeutische
van psychische stoornissen
diagnosticeren &
behandelingen, staat
(mag medicatie voorschrijven)
behandelen van psychische ingeschreven in BIG-
stoornissen
register
AFWIJKEND GEDRAG
Is volgens het medisch model een gevolg van een biologische/genetische oorzaak
abNORM5aal
Vb. liefdesverdriet, angstig zijn, stemmen horen, lusteloosheid
• Er is nood aan een psycholoog of psychiater, er is iets aan de hand met de gevoelens,
gedragspatronen en gedachten (GGG).
• Als mensen in het gedrag van anderen geen logica ontdekken, zijn ze geneigd de ander als
abnormaal te zien 6
1 Deelgebied van de geestelijke gezondheidszorg dat zich toespitst op het genezen van ziektes
2 Vaststellen
3 Gezondheidszorg
4 Beroepen en individuele gezondheidszorg
5 Gedragsregel die geldt als normaal
6 Irrationeel of onbegrijpelijk gedrag = afwijkend gedrag
Vb. boulimia of een psychose
• Er heerst stigma7 rond mensen met psychische stoornissen
• Iemand met psychische problemen is niet per se afwijkend
Vb. auditieve hallucinatie: in diverse werelddelen wordt het horen van stemmen niet gezien
als een psychisch probleem maar eerder als communicatie tussen mens-geest, signalen uit
andere dimensies, als stemmen van dierbaren
➔ Conclusie: afwijkend GGG is niet waardenvrij: morele, religieuze, culturele en/of
maatschappelijke oordelen spelen een rol bij het bepalen of gedrag, emoties of gedachten
afwijkend zijn. Waarden die in een bepaalde cultuur of maatschappij gelden, beïnvloeden
de manier waarop naar gedrag gekeken wordt en of dat dat afwijkend is of niet.
Verbergen
PSYCHISCHE STOORNISSEN (= psychische problemen, mentale ziekte)
Het geheel van afwijkende emoties, gedachten of gedragspatronen dat wordt gekenmerkt door
onder andere een storing in het functioneren en (persoonlijk) lijden
• Psychische stoornis hoeft niet noodzakelijk met persoonlijk lijden gepaard te gaan
Vb. Als je denkt Napoleon te zijn kan je jou daar tijdelijk prettig bij voelen
Prevalentie8 van psychische stoornissen ooit in het leven en in de voorgaande maanden
➔ Conclusie: totaal aantal mensen dat ooit in het leven met een psychische stoornis te maken
krijgt is bedraagt 42,7% waarvan 18% gedurende het laatste jaar. Het laatste jaar was er dus
een forse toename van het aantal vastgestelde psychische stoornissen binnen de prevalentie.
We zien ook dat het laatste jaar bij vrouwen meer een psychische stoornis vastgesteld wordt
dan bij mannen terwijl dit gedurende ooit in het leven niet zo is: bij mannen wordt er vaker
een psychische stoornis vastgesteld dan bij vrouwen.
• Het aantal mensen dat ooit met een psychische stoornis te maken krijgt is groot
7 Overheid voert campagnes om stigma weg te krijgen vb. Te gek!, Rode Neuzen Dag, etc.
8 Het aantal gevallen per 1000 of per 100 000 op een specifiek moment in de bevolking
Op een of andere manier krijgen we allemaal met een psychische stoornis te maken

PSYCHISCHE STOORNIS ≠ AFWIJKEND GEDRAG
Afwijkend gedrag
Psychische stoornissen
Vanuit het medisch model is dit een gevolg van een
Een bredere kijk op afwijkend gedrag, naast
biologische/genetische oorzaak
biologische/genetische aspecten zijn er ook
psychologische en sociaal-culturele invloeden als oorzaak
= het is onderdeel van een stoornis, maar is niet steeds
een stoornis!
SYMPTOMEN ( ≠ criteria !!)
Specifieke eigenschappen/kenmerken die gepaard gaan met een psychische stoornis
• Symptomen moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden voordat ze als afwijkend worden
aanschouwd
Vb. een patiënt die stemmen hoort9, moet dit minstens een maand hebben voordat men het
als passend bij de diagnose schizofrenie beschouwt

➔ Conclusie:
• Een symptoom is een specifieke eigenschap/kenmerk dat past bij een bepaalde (psychische)
stoornis, deze eigenschappen/kenmerken moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden
alvorens als afwijkend te worden gezien

• Een stoornis wordt bepaalt aan de hand van de diagnostisch criteria, bepaalde
symptomen/kenmerken moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden alvorens als afwijkend
en behorend bij een bepaalde stoornis gezien te worden
Criteria voor afwijkend gedrag/abnormaliteit (GUFOES)
1. Gevaar
Gedrag dat gevaar oplevert voor zichzelf of anderen is afwijkend maar wel afhankelijk
van de sociale context
Vb. oorlogsslachtoffers zijn moedig en mensen die zelfmoord plegen omdat ze de druk
niet aankunnen zijn afwijkend
Gevaarlijk gedrag voor zichzelf of anderen in de religieuze context is afwijkend
Vb. bomaanslagen, zelfmoordterroristen
2. Uitzonderlijk
Iets kan als afwijkend gezien worden aan de hand van de prevalentie, indien het in
mindere mate voorkomend is
Vb. wanneer weinig mensen intense paniek ervaren bij het betreden van de
supermarkt
Op zichzelf is uitzonderlijk gedrag niet afwijkend of abnormaal
9 Auditieve hallucinatie