Samenvatting Pedagogie Kleuteronderwijs / Lerarenopleiding: Kleuteronderwijs

Dit is een samenvatting van Pedagogie. Ik behaalde 15/20 voor dit examen. Deze samenvatting bevat de hele cursus en een overzicht met het belangrijkste per hoofdstuk. In de samenvatting is ook de verwerkingsbundel van hoofdstuk 4 verwerkt. Dit vak kreeg ik van Sieglinde Creemers.

Preview samenvatting (3 van de 33 pagina's)

Pedagogie
Inleiding
pedagogiek = kinderleiding (Grieks)
De pedagogiek is de wetenschap van de ontwikkeling van het kind tot aan zijn volwassenheid.
1. Visies op opvoeding
1.1. Wat is opvoeding?
Analyse van het begrip -> Opvoeding verschillende betekenissen Langveld (1905 -1989)
= omgang tussen volwassenen en kinderen, 4 voorwaarden om van opvoeding te spreken:
• Het moet gaan tussen volwassene(n) en kind(eren)
• Daarbij moet er invloed uitgeoefend worden
• Die invloed moet uitgaan van de volwassene(n) op het (de) kind(eren)
• De omgang tussen volwassene(n) en kind(eren) beoogt een welbepaalde invloed, namelijk
het kind helpen mondig te worden.

geluidsfragment
-> kind = geen lege doos -> eigen temperament
->kind volgt niet altijd de ouders, wilt eigen weg opgaan. 1.2. Perspectieven op opvoeding

-> 3 perspectieven op opvoeding = 3 manieren van veranderen
• Perspectief van de natuurlijke ontwikkeling – (aanleg)
o Gedrag
▪ Menselijk gedrag is aangeboren (nature)
o Mens
▪ = Levend organisme
▪ Van bij de geboorte bagage mee = aanleg
▪ Gericht op ontplooiing in interactie met omgeving
o Doel opvoeding
▪ Doel = realiseren van wat van bij de geboorte is meegegeven
▪ Goede steunen en slechte tegenwerken
o Opvoeden
▪ Ontwikkeling volgen en stimuleren
o Belangrijke inzichten
▪ Proces van rijping
▪ Ontwikkelingspsychologie
o In de praktijk
▪ Fantasie
▪ Kruipen, lopen, stappen, …
▪ Taalontwikkeling, beeldend vermogen …
▪ karaktereigenschappen
o Ontwikkeling: dilemma
▪ Ontwikkeling vaste volgorde of beïnvloedbaar/ volgen of stimuleren
-> Piaget geeft in zijn theorie aan dat de ontwikkeling voor iedereen en altijd
vast staat.
-> Vygotsky daarentegen meent dat de opvoeding niet gedoemd is de
ontwikkeling te volgen. Vygotsky stelde dat de cognitieve ontwikkeling deels
wel afhankelijk is van rijping, doch deels ook van een welbepaalde leren.
▪ Is de natuur van nature uit goed of slecht?
-> Rousseau zegt dat de natuurlijke ontwikkeling moet gevolgd worden. • Perspectief van ontwikkeling dankzij leerprocessen – (milieu)
o Gedrag
▪ Menselijk gedrag is aangeleerd (nurture)
o Mens
▪ = mechanisme
▪ Van bij de geboorte een onbeschreven blad / lege doos
o Doel opvoeding
▪ = verwerven van duurzame veranderingen
▪ Maken dat de mens wenselijk gedrag stelt en ongewenst gedrag afleert
o Opvoeden
▪ Omgeving creëren die ervoor zorgt dat er goed kan geleerd worden =
gestuurd leren
o Belangrijke inzichten
▪ leertheorieën: behaviorisme, cognitivisme, constructivisme, …
▪ Socialisatie
o In de praktijk
▪ Schoolse vaardigheden: rekenen, lezen, schrijven …
▪ Beleefdheidsregels
▪ ‘het goede voorbeeld’ geven
▪ Regels, normen, waarden
o Leren: dilemma
▪ Hoe en in welke richting veranderen? / Hoe kan de mens wel veranderen?
->
Proces van socialisatie
Blindelings uitvoeren
kritisch benaderen
• Perspectief van de persoonlijke vrijheid
o Gedrag
▪ Menselijk gedrag is willekeurig
o Mens
▪ = vrij wezen
▪ Geeft zelf richting aan zijn eigen ontwikkeling, geen speelbal van zijn
omgeving
▪ Van de geboorte een eigen wil
o Doel opvoeding
▪ = zelfbepaling
▪ Zelf richting geven aan je eigen ontwikkel- en leerproces
o Opvoeden
▪ Omstandigheden scheppen waarin eigen doelen, keuzes en waarden
gerealiseerd worden
o Belangrijke inzichten
▪ Communicatieve pedagogiek
o In de praktijk
▪ Gespreksvormen in onderwijs (kringgesprek, discussie…)
▪ Aanbod vrije tijd
▪ leerlingsparticipatie
o Vrijheid: dilemma
▪ Heeft de opvoeder alle macht in handen of niet?
-> gezagsvolle omgang
gezagsvrije dialoog
plaatsvervangend gezag
▪ Moet je kinderen tijden hun opvoeding leiden of begeleiden?
-> leiden (führen)
begeleiden (wachenslassen)
-> Besluit Pedagogische verantwoordelijkheid
• Mens zien als ontwikkelend, lerend en vrij wezen
• Als leraar maak je keuzes in je opvoedend handelen
• Dit doe vanuit pedagogische verantwoordelijkheid
• Opvoeden = wederkerig proces
1.3. Opvoeding in een historische context: opvoeding in verandering

Lea Dasberg -> ontwikkeling van het kind
-> het jeugdland (boek) = een beschermd, van de maatschappij afgesloten gebied waar kinderen
onbezorgd mochten opgroeien.
-> maatschappij veranderd => maatschappelijke ontwikkelingen/ gebeurtenissen
• Informatiesamenleving
• Individualisering
• Onderhandelingshuishouding
• Ontideologisering
• Verzakelijking
• Multiculturele samenleving