Studiebot antwoord

Vraag gesteld door: debbievandijk - 4 maanden geleden

Maak een oefenexamen van de volgende tekst: MS
Multiple sclerose (MS) = ziekte aan het centrale zenuwstelsel. Er ontstaat op verschillende plaats verlies van myeline (demylinisatie)
door ontstekingsproces met lymfocyten en macrofagen, waardoor de zenuwgeleiding blokkeert. Voorafgaand aan en tijdens het ontstaan
van een demyelinisatiehaard is er enkele weken lang een plaatselijk gestoorde bloed-hersenbarrire. Via deze geopende bloed-hersenbarrire
kunnen lymfocyten en macrofagen hersenen en ruggenmerg binnendringen. Na enkele weken volgt vaak herstel (remyelinisatie), maar op de lange
termijn kan er gliose ontstaan (sclerotische plaque). Bij MS ontstaat er ook verlies aan axonen.
De demylinisatie en axonale beschadiging veroorzaken uitvalsverschijnselen. Er ontstaan ook prikkelverschijnselen als paresthesien,
neuralgische klachten en myokymien. De voor MS kenmerkende exacerbaties en remissies hangen samen met opeenvolgende
demyelinisatie en remyelinisatie. De later vaak optredende progressieve fase hangt samen met verlies van neuronen en axonen.
Diagnose stellen
Kenmerkend voor MS is niet de aard van de verschijnselen maar het beloop in tijd: het optreden van klachten en verschijnselen in
aanvallen, die per definitie meer dan 24 uur moeten duren, maar doorgaans dagen tot weken (soms maanden) aanhouden.
McDonald criteria
Uitgaan van dissociatie van locatie en tijd
- 2 of meer episodes (tijd)
- Objectief bewijs voor 2 of meer laesies (locatie CZS)
- Objectief bewijs voor 1 laesie CZS en 1 op basis van anamnese
bij andere klinische presentaties moet je bewijs aanvullen met scans
De diagnose MS wordt gebaseerd op
A. Spreiding van MS-laesies
Spreiding in de tijd
Spreiding in plaats
B. Uitsluiting van een andere diagnose
Andere auto-immuun ziekte, infectie, tumor, genetisch syndroom, psychische stoornissen, vaataandoeningen, metabole
stoornis
C. Risicofactor
D. Klinisch onderzoek
E. MRI
F. Lumbaalpunctie
G. Bloedonderzoek
Beloop
De eerste verschijnselen ontstaan in 70% van de gevallen tussen het 20e en 40e levensjaar. Vrouwen zijn twee tot drie keer zo vaak
aangedaan als mannen en gemiddeld ook eerder dan mannen.
Exacerbatie/schub/relapse = een aanval of verergering van MS, > 24 uur, aanvankelijk zon 2x per jaar
Schub bevorderende en symptoomversterkende factoren: hogere kerntemperatuur, infecties, emoties, voerbelasting, vermoeidheid en
warmte
Vormen van MS
- Relapsing-remitting MS / RRMS = (meest
voorkomende vorm) , beloop met regelmatige (1-2 keer
per 2 jaar) relapses en remissies (80& van de
patinten)
- Secundair progressieve MS / SPMS = gedurende het
beloop van de MS neemt de exacerbatiefrequentie af,
waarna er geleidelijk progressieve neurologische uitval
ontstaat, gemiddeld begint SPMS 15 jaar na RRMS
- Benigne MS = geen progressieve fase (10% van de
patinten)
- Primair progressieve MS = het beloop is vanaf het
begin al geleidelijk progressief
Gedownload door: debbie11 | [email protected]
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
912 per jaar
extra verdienen?
Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen
Terschegget, F. (Fleur) | HOGESCHOOL UTRECHT
Klinische verschijnselen
- Visusstoornissen
Bij ongeveer een kwart van de patinten begint MS met een neuritis optica = oogzenuwontsteking. Kenmerkend is een
in uren tot dagen optredende visusdaling aan n oog; dat oog is ook enigszins pijnlijk, vooral bij oogbewegingen
- Sensibele verschijnselen
Vaak het eerste symptoom van MS; doof, tintelend, koud, brandend, jeuk, bandgevoel, gevoel op watten te lopen.
Kenmerkend is geleidelijke uitbreiding.
- Motorische verschijnselen
Piramideverschijnselen in de benen; lopen gaan niet zo snel meer, men struikelt sneller en is sneller moe bij het lopen
parese = gedeeltelijke, onvolledige verlamming van spieren
spasme = korte en/of aanhoudende onwillekeurige samentrekkingen van de spieren
tremor = herhaalde, kort op elkaar schokkende bewegingen van n of meerdere lichaamsdelen
- Hersenstamverschijnselen
Dubbelzien, sensibele stoornissen van het gelaat, trigeminusneuralgie, aangezichtsparese, duizeligheid
- Slikstoornissen
- Cerebellaire verschijnselen
Onzekere gang, ataxie van een of beide armen, dysartrie en hypermetrie (= overdreven en snelle bewegingen door onjuiste
cordinatie, waardoor men het doel voorbij schiet)
- Mictiestoornissen
Vaak sprake van beide typen mictiestoornissen: urine op houden en moeilijkheden met uitplassen.
- Stoornissen van de seksuele functie
- Psychische en cognitieve verschijnselen
Depressie komt veel voor. De helft van de patinten heeft cognitieve verschijnselen (geheugenstoornissen, lichte
fatische problemen), die op het werk hinderlijk kunnen zijn.
MS locatie laesie variabele klinische manifestaties
CMN centrale vermoeidheid, initiatie / planning / programmering / cognitie / emotie / tonusregulatie / spasme
Cortico Spinale Banen parese, bewegingssturing, kracht
Cerebellum fine-tuning cordinatie, evenwicht, hypotonie / dysmetrie / ataxie / tremoren
Achterstreng banen somato-sensorisch systeem, gnostische sensibiliteit, reflexen, hypertonie
Axonen
Symptomen:
Begin symptomen (blijven bestaan of herstellen)
- Neuritis optica = oogzenuw ontsteking
- Dubbelzien
- Sensibiliteitsstoornissen
Mogelijke latere symptomen
- Ataxie (cerebellum) = ongecordineerd en onsamenhangend verloop van bewegingen
- Dysarthrie (cerebellum) = spraakstoornis
- Mictiestoornissen = stoornis in lozing van urine of controle over blaas
- Stoornissen seksuele functie
- Psychische en cognitieve verschijnselen: stemming, geheugen, fatische problemen
- Vermoeidheid
Overzicht loopstoornissen:
Cerebellum
dronkenmansloop, breed basisch, slingerend, geen verbetering optische controle, te grote passen
Achterstrengen en perifere zenuwen
te grote passen, breed basisch, licht slingerend, wel verbetering optische controle, niet duizelig
Vestibulair
draaiduizelig, invloed houdingsverandering, aanvallen, vallen naar n kant
Gedownload door: debbie11 | [email protected]
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
912 per jaar
extra verdienen?
Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen
Terschegget, F. (Fleur) | HOGESCHOOL UTRECHT
Basale kernen (-)
hypokinesie ( = afname van bewegingen), regulatie zwaartepunt verstoord, moeilijk starten en stoppen, freezing, festinatie (
= onwillekeurig verkorten en versnelling van passen), verminderde armzwaai
Basale kernen (+)
hyperkinesie ( = overbeweeglijkheid), veel onwillekeurige bewegingen
CMN
weinig afwikkeling voet, overstrekte knie, circumductie, hakken- en tenenloop vaak niet mogelijk
PMN
klapvoetend en hanentred
MS fasering
Fase 1 Functieverlies (sensorisch, motorisch, visueel)
Geen beperkingen in activiteiten
EDSS 0-5,0
Fase 2 Beperkingen in activiteiten
ADL-zelfstandig
EDSS 5,5-6,5
Fase 3 Activiteit sterk beperkt
Gedeeltelijk ADL-afhankelijk
EDSS 7-8
Fase 4 ADL- / zorg afhankelijk EDSS 8,5-9,5
Expanded Disability Status Scale
EDSS = een schaal van n tot tien die, gebaseerd op
neurologisch onderzoek, de stoornissen en beperkingen bij
iemand met MS aangeeft. Daarbij geldt dat hoe hoger de score
komt, des te slechter het met de patint gaat.
1: geen klachten, een enkele afwijking bij neurologisch ond.
2: enkele klacht; afwijkingen bij neurologisch onderzoek
3: duidelijke klachten in een functie of lichte klachten over
meerdere functies
3,5: klachten over verschillende functies, maar volledig ambulant
4: forse klachten en belemmeringen in meerdere functies,
ambulant gedurende minimaal 12 uur; kan meer dan 500 meter
lopen zonder hulp of rusten
4,5: forse klachten en belemmeringen in verschillende functies,
ambulant gedurende minimaal 12 uur; enige hulp nodig; kan meer dan 300 meter lopen zonder hulp
5: volledige dagtaak niet meer mogelijk; loopafstand zonder hulp of rusten niet meer dan 200 meter
5,5: volledige dagtaak niet meer mogelijk; loopafstand zonder hulp of rusten niet meer dan 100 meter
6: af en toe aan een kant hulpmiddel nodig om 100m af te kunnen leggen
6,5: meestal aan twee kanten steun of hulpmiddel nodig om 20 meter te kunnen afleggen
7: kan, ook met hulpmiddelen, niet meer dan 5m afleggen; op rolstoel aangewezen
7,5: kan niet meer dan enkele passen lopen,; aangewezen op rolstoel; hulp nodig bij vervoer
8: aangewezen op rolstoel; grootste gedeelte van de dag uit bed; effectief gebruik van de armen mogelijk
8,5: bedlegerig gedurende vrijwel de hele dag; door enig effectief gebruik van de armen niet geheel afhankelijk
9: geheel afhankelijk, bedlegerig, communicatie is mogelijk
9,5: geheel afhankelijk, geen communicatie meer mogelijk
10: overleden
Prognose
Gunstig Ongunstig
Weinig aanvallen
Lange interval tot de tweede aanval
Volledig herstel na de eerste aanval
Begin op jongere leeftijd
Vrouwelijke geslacht
Weinig beperkingen na 2 en 5 jaar
Veel aanvallen
Korte interval tot tweede aanval
Geen herstel na eerste aanval
Begin op latere leeftijd
Kleine hersenen in vroeg stadium aangedaan
Vroeg begin van lichte beperkingen
Sluipend begin van bewegingsstoornissen
Gedownload door: debbie11 | [email protected]
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
912 per jaar
extra verdienen?
Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen
Terschegget, F. (Fleur) | HOGESCHOOL UTRECHT
Diagnostiek MS
Observatie
WAT; specificeren hulpvraag (persoon, taak, omgeving) anamnese
HOE; observatie van problematische handeling
- Algemeen lukt het en is het veilig/
Met of zonder (loop)hulpmiddel? Wat valt het meeste op? Kost het moeite? Hoe snel of langzaam gaat het?
- Bewegingsanalyse
Wat zijn de bewegingen van hoofd/romp/extremiteiten? Hoe verlopen de start-, midden- en eindfase? Wat zie je wat betreft
zwaartepunt
en steunvlak? Hoe groot zijn de amplitudes van de bewegingen?
WAAROM; hypothesevorming verder onderzoek (klinimetrie)
Functiestoornissen: spierkracht, spiertonus, sturing, sensibiliteit
Klinimetrie
Cerebellaire stoornissen
- Cerebellum testen SARA
Arm-cordinatie: vingertop-neusproef, vingertop-vingertopproef, dysdiadogokinese, reboundfenomeen
Been-cordinatie: tenen-vingerproef, knie-hakproef
Statische cordinatie: voetbreedte, voeten naast elkaar, ogen open/dicht, testen van Romberg
Loopcordinatie: koorddansersgang, tenen lopen, hakken lopen, hiel voor tenen plaaten
- Berg Balance Scale (BBS) / Tinetti evenwicht tijdens sta- en transfervaardigheden
- 10MWT / 6 MWT fysieke capaciteit
- 9 hole-peg test (9HPT) de snelheid van bewegen van onder andere de fijne handmotoriek
- Modified Ashworth Scale (MAS) spiertonus
Spasticiteit
- Modified Ashworth Scale (MAS) spiertonus
- Spasms Frequency Scale (SFS)
- Functional Disability Score (FDS)
- Op activiteitenniveau: transfers en lopen, BBS, 5TSTS, Trunk Impairment Scale (TIS) statische en dynamische
evenwicht, Trunk Control Test (TCT) rompbalans
Hypotonie
- MRC isometrische spierkracht
- nRM / 5TSTS spieruithoudingsvermogen en inspanningstolerantie bij activiteiten als opstaan
Vermoeidheid
- Fatigue Severity Scale (FSS) herkennen en diagnosticeren van vermoeidheid bij patinten met MS
- Modified Fatigue Impact Scale (MFIS) meet de ervaren impact van vermoeidheid op fysiek, cognitief en psychosociaal
functioneren
- Checklist Individuele Spankracht (CIS20) meet subjectieve vermoeidheid en gedragsaspecten die hieraan gerelateerd
zijn
+ in kaart brengen invloed op vermoeidheid van emoties, inspanning, warmte buitentemperatuur / koorts
Gedownload door: debbie11 | [email protected]
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
912 per jaar
extra verdienen?
Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen
Terschegget, F. (Fleur) | HOGESCHOOL UTRECHT
Behandeling MS
MS revalidatiedoelen
Fysieke activiteit
Energiemanagement, compenseren, strategien aanleren, ADL
zelfstandig
Meer op compensatie, kijken naar of er hulp moet komen
Goede ademhaling, wisselligging, adviezen geven (o.a. mictie
en deficatie)
Therapie
- Leefstijladviezen stoppen met roken, stress en infecties vermijden, voedingssupplementen
De mogelijkheden om met leefstijladviezen het ziektebeloop te benvloeden zijn beperkt. Het belangrijkste is waarschijnlijk het advies te
stoppen met roken. Verder is het waarschijnlijk dat psychische stress en infecties ongunstig zijn voor patinten met MS.
- Bekorten van exacerbatie corticosteroden bevorderen bij acute exacerbatie de snelheid van het herstel, maar niet het
eindresultaat.
- Medicamenteuze behandeling om het ziektebeloop op lange termijn te benvloeden, werken via veranderingen in de
werking of onderdrukking van het immuunsysteem. Het belangrijkste doel van deze behandelingen is het verlagen van het
aantal exacerbaties en het voorkomen dan wel vertragen van blijvende uitvalsverschijnselen en invaliditeit
Therapie bij milde ataxie:
- Strategie om gesloten bewegingsketens te creeren en proximale fixatie
co-contractie (aanpassen van de spieren), gesloten keten maken kan ook d.m.v rollator
- Stabiliteit verbeteren functioneel in zit en stand
- Cordinatie van totale lichaamsbewegingen om stabiele middenas
- Herleren van bewegen; variatie en feedback
De hulpvraag blijft richtinggevend!
Therapie bij ernstige ataxie en tremor:
- Rollator verzwaren
- Gewrichtsmanchetten/fixatieband
Behandelplan hypotonie
- Isometrische spierkracht optimaliseren
- Spieruithoudingsvermogen en inspanningstolerantie optimaliseren vooral in activiteiten als opstaan uit stoel en lopen
Behandelplan vermoeidheid
Energie management
- Dagindeling in kaart brengen
- Belastende momenten opsporen
- Rustmomenten inlassen
- Omgeving / activiteit aanpassen
- PRET leefregel: Pauze Rust En-ding-tegelijk Tempo aanpassen
- Belastbaarheid vergroten
- Optimaliseren coping en aerobe uithoudingsvermogen (Let hierbij op belastbaarheid en warmtetolerantie van betreffende
persoon met MS)
- Inspiratoire krachttraining en armspierkrachttraining
Gedownload door: debbie11 | [email protected]
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
912 per jaar
extra verdienen?
Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen
Terschegget, F. (Fleur) | HOGESCHOOL UTRECHT
Medische behandelstrategien:
Doel: afremmen ziekte, verminderen schubs
- Onderdrukken van het immuunsysteem cytostatica
- Voorkomen van invasie van ontstekingscellen in hersenen bta-interferon
- Voorkomen van andere ontstekingen cartison
- Symptoombestrijding spasmolytica, bta-blokkers . De oefenexamen moet geschreven zijn in de Nederlandse taal. Onderin staan de antwoorden. Het aantal vragen dat het oefenexamen moet bevatten is 30.

Antwoord rapporteren