Studiebot antwoord

Vraag gesteld door: jhlfontijne - 6 maanden geleden

Schrijf een samenvatting over het onderwerp: Peper, nootmuskaat, foelie en kaneel waren in de 16e eeuw zeer kostbaar. Daarom werden deze kruiden op een fraaie manier op tafel gepresenteerd. Dat zie je wel in bron 1. Met de handel in kruiden kon veel geld worden verdiend. Daarom ondernamen Europese handelaren verre reizen naar Azi. Die reizen brachten hen naar plaatsen die tot dan toe onbekend waren. Daar zagen Europeanen allerlei planten en dieren die ze nooit eerder hadden gezien. En ze ontmoetten volken die heel anders leefden dan zijzelf. Die nieuwe kennis veranderde de ideen van Europeanen over de wereld. Tegelijkertijd vonden in Europa zelf ook grote veranderingen plaats, bijvoorbeeld op het gebied van kunst, wetenschap en geloof.

Dit hoofdstuk gaat over de grote veranderingen in de 16e eeuw, de tijd tussen 1500 en 1600. Die eeuw heet ook wel de tijd van ontdekkers en hervormers.
Rond 1300 kregen mensen grote belangstelling voor de gebouwen, kunst, verhalen en wetenschap uit de Griekse en Romeinse oudheid. Er ontstond een nieuwe cultuur, die we de renaissance noemen. Dat betekent letterlijk wedergeboorte: het was alsof de cultuur van de oudheid opnieuw begon te leven.

De renaissance begon in Itali. Daar waren nog veel kunstwerken en gebouwen uit de Romeinse tijd te vinden, zoals het Pantheon. Architecten en kunstenaars gebruikten die oude gebouwen en kunstwerken als voorbeeld om nieuwe huizen en kunst te maken. Zij kregen niet meer vooral opdrachten van de kerk, maar ook van rijke Italiaanse kooplieden.

Onder deze rijke burgers ontstond een nieuwe manier van denken. In de middeleeuwen vonden mensen het leven op aarde niet zo belangrijk. Het was alleen maar een voorbereiding op het leven na de dood. Tijdens je leven op aarde moest je je voorbereiden op dat eeuwige leven door God en de kerk te gehoorzamen. In de renaissance veranderde dat idee. Net als de Grieken en de Romeinen wilden de mensen ook genieten van het leven op aarde. Mensen wilden hun rijkdom laten zien en lieten mooie huizen bouwen en kunst maken. Ze waren trots op hun prestaties.

Ook in de wetenschap vond een belangrijke verandering plaats. Geleerden probeerden zoveel mogelijk kennis uit de tijd van de Grieken en Romeinen te verzamelen. En van die geleerden was Erasmus. Hij vertaalde een deel van de Bijbel opnieuw uit het Grieks naar het Latijn. Erasmus ontdekte dat er in de Latijnse vertaling van de kerk fouten stonden. Door dit soort ontdekkingen werden geleerden kritischer. Ze geloofden niet zomaar wat de kerk beweerde. Je moest zelf nadenken en controleren of het wel klopte. Toch bleven geleerden wel christelijk, ook al kregen sommige ruzie met de kerk.

Tussen 1300 en 1600 verspreidde de renaissance zich over de rest van Europa. In 1500 laten we de middeleeuwen eindigen en een nieuwe tijd beginnen: de vroegmoderne tijd. Die periode loopt van 1500 tot 1800. In dit hoofdstuk lees je over de belangrijke veranderingen tot 1600.
Vanaf 1450 gingen Europanen lange reizen maken om de wereld te ontdekken. Ze gingen op ontdekkingsreis. Dat is een reis naar gebieden die Europeanen nog niet kenden. De ontdekkingsreizigers hadden allemaal hetzelfde doel: een nieuwe route over zee naar Azi vinden. De Portugezen zochten de route door steeds verder langs de kust van Afrika af te zakken. Christoffel Columbus probeerde al in 1492 om via een westelijke route India te bereiken, maar ontdekte Amerika. De ontdekkingsreizen hadden twee oorzaken.

Ten eerste wilden Europese kooplieden zelf naar Azi varen om daar Aziatische producten te kopen, zoals zijde en specerijen. Specerijen zijn kruiden, zoals peper, kaneel en kruidnagel. Rijke Europeanen gebruikten deze kruiden als geneesmiddel of om het eten smaak te geven. Al vanaf het jaar 1000 kochten Italiaanse kooplieden Aziatische producten van handelaren in het Midden-Oosten. Zij haalden de producten uit Azi. Met die handel verdienden de kooplieden veel geld. Maar in de 14e eeuw werd de handel via het Midden-Oosten duurder. Daarom gingen Portugezen en Spanjaarden op zoek naar een andere route om zelf specerijen uit Azi te halen.

Ten tweede waren rond 1450 grote zeereizen voor het eerst mogelijk door technische verbeteringen in de scheepvaart. Zeelieden gingen bijvoorbeeld het kompas gebruiken. Ze hoefden nu niet meer langs de kust te varen om te zien waar ze waren, maar wisten nu ook midden op zee waar zij waren. Er kwamen ook betere kaarten.
De komst van Europeanen had grote gevolgen voor de mensen in Azi, Afrika en Amerika.

Ten eerste gingen Europeanen zelf handelen in deze werelddelen. Eerst waren dat vooral Portugezen en Spanjaarden, later ook Engelsen, Fransen en Nederlanders. In de 16e eeuw stichtten de Portugezen handelsposten langs de kusten van Azi en Afrika. Zon handelspost bestond uit een fort, een haven, pakhuizen en woningen. In de binnenlanden kwamen de Europeanen niet. Ze kochten hun handelswaar van plaatselijke koningen en handelaren. Dat gebeurde meestal niet eerlijk. Met geweld dwongen de Europeanen lage prijzen af.

Een tweede gevolg was dat de Spanjaarden gebieden veroverden in Midden- en Zuid-Amerika. Dat werden kolonin. De Spanjaarden bestuurden de kolonin en gingen er voor langere tijd wonen. Ze stichtten er ook plantages. Dat zijn grote landbouwbedrijven, waar n product wordt verbouwd, bijvoorbeeld rietsuiker of tabak. De oorspronkelijke bewoners (indianen) werden gedwongen om om op plantages of in mijnen te werken. Alle opbrengsten van de kolonin gingen naar Spanje.

Een derde gevolg was de verspreiding van de Europese cultuur over de wereld, bijvoorbeeld de taal en het geloof. Missionarissen kwamen om het christelijke geloof te verspreiden. Sommige indianenculturen verdwenen bijna helemaal, zoals de cultuur van de Azteken. Niet alleen stierven veel Azteken door besmettelijke ziektes, maar ook vernietigden de Spanjaarden hun cultuur met opzet. Dat deden de Spanjaarden omdat ze de Azteekse cultuur heidens (niet-christelijk) vonden.. De tekst moet geschreven zijn op het niveau van de Middelbare school. De tekst moet geschreven zijn in de Nederlandse taal. De tekst moet in onbeperkt aantal woorden geschreven zijn. De stijl van de tekst moet zijn: geen voorkeur.

Antwoord rapporteren