Studiebot antwoord

Vraag gesteld door: berrakyav - 1 jaar geleden

Maak een oefenexamen van de volgende tekst: De rule of law vereist twee voorwaarden:
1. Een constitutie (document met belangrijke rechten, plichten en procedures, hirarchisch superieur aan andere rechtsnormen en moeilijk wijzigbaar).
o In hedendaagse rechtsorde: nationale grondwet en transnationale/internationale juridische documenten (zoals EVRM, VEU, VWEU, HGEU, IVBPR) met bijbehorende jurisprudentie van HJEU en EHRM.
2. Een systeem van checks and balances (controlemechanismen en tegenwichten), waarbij de macht verspreid en verdeeld is over tal van instanties.
o Onafhankelijke instanties controleren of wetgevende en bestuurlijke macht zich aan het recht houden.
o Concentratie van macht in een instantie leidt op termijn tot verzwakking van zelfbinding en tot tirannie.
Geschiedenis heeft Hobbes geen gelijk gegeven:
Hobbes dacht dat verkaveling en verspreiding van soevereine macht tot burgeroorlog zou leiden en pleitte voor ongedeelde soevereine macht in handen van een instantie (bij voorkeur een koning).
Ervaring leert echter dat concentratie van macht in een instantie zonder onafhankelijk toezicht en controle tot verzwakking van zelfbinding en tot tirannie leidt.


Checks and balances in Nederland:
Eerste Kamer en afdeling wetgevingsadvisering van de RvS beoordelen of wetsvoorstellen in overeenstemming zijn met de Grondwet en internationaal recht.
De Ombudsman controleert of het bestuur rechtmatig optreedt.
De Algemene Rekenkamer onderzoekt of de overheid rechtmatig en doelmatig omgaat met publiek geld.
Kritische NGO's en pers stellen mogelijk onrechtmatig gedrag van wetgever en bestuur aan de kaak.
Rechterlijke macht in Nederland, het EHRM en het HV EU controleren of wetgever en bestuur zich aan het recht houden.
Rechterlijke macht moet volledig autonoom uitoefenen zonder druk van buitenaf.
Waarborgen voor onafhankelijkheid van rechterlijke macht zijn onder andere: alleen rechterlijke macht zelf kan rechters ontslaan en schorsen, rechtspositie van rechters is geregeld in afzonderlijke wet, tuchtrecht is in handen van rechterlijke macht zelf, minister van Justitie en Veiligheid en de Raad van de Rechtspraak hebben geen rechtspraakbevoegdheden.

Pg 125


I. Kritiek op het ideaal van de rule of law
Constitutie en stelsel van checks and balances zijn niet voldoende om de kritiek van Hobbes te weerleggen
Grondwet kan worden gewijzigd
Internationale verdragen kunnen worden opgezegd of niet worden nageleefd
Checks and balances kunnen worden ondergraven
II. Voorbeelden van ondermijning van de democratische rechtsstaat in Hongarije en Polen
Fidesz in Hongarije kon grondwet wijzigen en onafhankelijkheid van rechterlijke macht grotendeels ongedaan maken
PiS in Polen kon grondwet niet wijzigen, maar heeft rechterlijke instanties zodanig veranderd dat wetten moeiteloos grondwettigheidstoets doorstaan

Schema:
1. Wetten ondermijnen de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in Polen. a. Voorbeeld: de Raad van de Rechtspraak.
2. De regerende partij bepaalt indirect wie tot rechter wordt benoemd en hoe hun carrire verloopt.
3. Wetsvoorstel maakt disciplinaire maatregelen mogelijk bij politiek onwelgevallige uitspraken of lidmaatschap van NGO's.
4. De rechtsstaat vereist zelfbinding door middel van:
5. a. Een constitutie.
6. b. Een stelsel van checks and balances.
7. c. Een onafhankelijke rechterlijke macht.
8. Fidesz en PiS hebben de aanval geopend op de constitutie en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht.


. De oefenexamen moet geschreven zijn in de Nederlandse taal. Onderin staan de antwoorden.

Antwoord rapporteren