Ondernemingsrecht
Deel 1 : algemene inleiding tot het recht
Deel 1.1: inleiding tot recht
1. Wat is recht?
Er zijn veel verschillende definities → recht is tijds-en plaatsgebonden
Elementen die vaak terugkomen: Recht is…
➔ Een geheel van regels
o Regel = voorschrift, verwoorde uitdrukking van handelen = gebod of verbod
▪ Beschrijvend: de auto rijdt 70km/u
▪ Voorspellend: de auto zal uit de bocht vliegen als hij 70km/u rijdt
▪ beoordelend: de auto reed te snel
▪ Regel: auto’s mogen in de bebouwde kom max 50km/u rijden
➔ Die beogen het menselijk samenleven te ordenen: recht heeft geen zin als iemand alleen is,
maar heeft slechts een nut omdat we samen moeten leven (vanaf 2 pers).
➔ Die door een gezagsfunctie worden afgedwongen, desnoods met “sanctie en dwang”: hier door
overheid (<->morele regels, religieuze regels, … zijn niet verplicht of strafbaar volgens het recht)
→ metafoor: Op het einde van de rit staat altijd een politieagent (sanctie en dwang)
Enkele algemene begrippen:
➔ Objectief recht VS subjectief recht
o Objectief recht = recht van buitenaf bekeken, set van regels op dat moment in die
samenleving → vb eigendomsrecht zoals hij in het wetboek staat
o Subjectief recht = individualisering en concretisering van een regel: iemand zegt “ik heb
recht op dit” → vb volgens eigendomsrecht heb ik subjectief recht op die koffietas
➔ Positief recht VS ideëel recht
o Positief recht = objectief recht, maar afzetten tegen ideëel recht = recht zoals het is
→ bv tijdens verlichting geldt recht van monarchieën
→ bv tijdens WO2 geldt natuurrecht, iedereen is gelijk
o Ideëel recht = recht zoals het volgens sommigen zou moeten zijn (niet altijd positief)
→ bv tijdens verlichting, natuurrecht dat zegt dat iedereen gelijk is
→ bv tijdens WO2 vonden nazi’s dat joden ondergeschikt waren
→ bv religieuze rechtssystemen
➔ Dwingende rechtsregels VS wilsaanvullende (of suppletieve) rechtsregels
o Dwingende rechtsregels = het moet, ongeacht je het wil of niet (gebod of verbod)
→ bv stemplicht, max 50km/u in bebouwde kom
▪ Regels van openbare orde: heel dwingend (bv moord)
stel: overeenkomst tussen twee partijen waarbij zij akkoord gaan dat de ene de
andere mag vermoorden tegen betaling, dan is die overeenkomst nietig
▪ Regels van dwingend recht: dwingend, maar iets minder (bv huurrecht, min
opzegtermijn moet gerespecteerd worden tenzij huurder akkoord gaat)
stel: studentenhuurovereenkomsten, dan is er regel dat verhuurder de
overeenkomst pas kan opzeggen op de einddatum mist een opzeggingstermijn
van min 3 maand. Een opzeggingstermijn van slechts 1 maand is dus niet geldig,
tenzij de student (beschermde partij) er mee akkoord gaat.
o Wilsaanvullende regels = regels waarvan je mag afwijken. Als je er niet over wil
nadenken staan die regels ter beschikking, maar als je er wel over wil nadenken kan je
onderlinge afspraken maken
→ bv kot onderverhuren = afhankelijk van contract (niets vermeld = het mag niet)
2. Indeling van het recht
Publiek recht
Privaat recht
Verhouding tussen burgers en overheid
Verhouding tussen burgers onderling
Doel: bescherming algemeen belang
Doel: bescherming private belangen
“verticaliteit”
“horizontaliteit”
Regels doorgaans van openbare orde
Meer suppletieve regels (maar niet exclusief: ook
regels van dwingend recht en openbare orde)
Rechtstakken:
Rechtstakken:
➔
Staatsrecht: basisregels over indeling van
➔
Burgerlijk recht: basisverhoudingen tussen
de staat
burgers onderling op vlak van hun private
➔
Bestuursrecht: organisatie en werking van
relaties
het bestuur (=uitvoerende macht)
o Personen- en familierecht
➔
Strafrecht en strafprocesrecht: wat
o Zakenrecht
strafbaar is en welke straffen daarop staan.
o Verbintenissenrecht
Procesrecht bepaalt verloop procedure (bv
➔
Ondernemingsrecht
bevoegdheden)
➔
Vennootschapsrecht
➔
Fiscaal recht: welke belastingen
➔
Gerechtelijk (privaat)recht: bv organisatie
verschuldigd zijn + procedure van vaststelling
van rechtbanken en hoven, …
en inning
➔
Internationaal privaatrecht
➔
Internationaal publiekrecht:
o Volkenrecht: regels tussen staten
o Supranationaal recht: regels die
worden uitgevaardigd door
internationale organisaties
3. Bronnen van het recht
Materiële bronnen = inspiratiebronnen voor de inhoudt van rechtsregels, helpt te verklaren waarom een
bepaalde regel op die specifieke manier is geformuleerd.
→ bv religieuze rechtsbronnen (niet stelen), romeinse recht
Formele bronnen = de verschijningsvormen waarom de rechtsregels zich voordoen, beantwoordt de
vragen; “waar vindt ik die rechtsregel? Is dit een regel van positief recht?”
→ bv Belgisch strafwetboek, de wet (!)
Traditioneel genoemde bronnen:
➔ De wet ! → In huidig rechtssysteem (hier en nu) het allerbelangrijkste!!
o In materiële betekenis: = elke rechtsregel van algemene en duurzame aard die is
uitgevaardigd door een bevoegde overheid
▪ Algemeen: regel is ‘voor iedereen’ van toepassing
▪ Duurzaam: regel is van onbepaalde duur (maar kan later wel gewijzigd worden)
▪ Bv. Bouwvergunning is niet van algemene aard (wel hierop gebaseerd)
▪ Materieel verwijst naar inhoud van de akte/rechtsnorm
o In formele betekenis: = een akte/beslissing van de federale wetgevende macht, dragen
effectief de titel ‘wet’ (= aktes van de federale wetgevende macht)
▪ Andere (zie verder): federale uitvoerende macht = KB en MB, Wetgevende
machten van de gemeenschappen en gewesten = decreten (muv Brussel =
ordonnanties), Uitvoerende macht gemeenschappen en gewesten =
regeringsbesluiten en MB, Provincies en gemeenten = verordeningen en
reglementen, Europese Unie = verordeningen en richtlijnen, …
➔ De algemene rechtsbeginselen= niet letterlijk zo geschreven, maar kunnen worden afgeleid uit
hun verschijning in een groot aantal rechtsregels, waardoor ze als autonoom bindend worden
beschouwd (inspiratie voor nieuwe wetten) → men kan er zich rechtstreeks op beroepen
bv recht op verdediging, onpartijdigheid van de rechter, verbod van rechtsmisbruik, …
➔ De gewoonte= niet geschreven regel die zich openbaart door zijn toepassing en die als algemeen
bindend wordt beschouwd (inspiratie voor nieuwe wetten)
= historisch en geografisch belangrijkste (materiële) rechtsbron, minder als formele bron
bv wettelijke erkenning van ongehuwd samenwonen (want steeds meer voorkomend)
bv regering in lopende zaken; bij verkiezingen is er ‘geen regering’ meer, maar tot moment dat
nieuwe regering in werking treedt blijft oude regering werken met minder bevoegdheden
o Twee voorwaarden: erkend gebruik door de samenleving (materieel element) + wordt
als bindend / strafbaar beschouwt (moreel element)
o <-> gebruiken: zijn niet ‘strafbaar’ (bv beleefdheidsregels)
➔ De rechtspraak= geheel van beslissingen (vonnissen en arresten) van rechters
o !! <-> rechter mag geen nieuwe uitspraken maken
o Redenen waarom rechtspraak zo cruciaal is bij concrete toepassingen:
▪ Wet heeft interpretatie nodig (in theorie is rechter de mond van het recht, maar
in realiteit niet altijd duidelijk + toepassen op specifieke situatie)
▪ Evoluerende invulling van algemene begrippen (bv openbare orde, goede zeden)
▪ “ontdekking” algemene rechtsbeginselen (bv rechtsmisbruik)
❖ Evolutie waarbij je ontdekt dat er vaste patronen zijn: een bepaalde rechter beoordeelt
hetzelfde in verschillende zaken (bv mens = incl rechtspersoon, dan is dit bij elke zaak zo)
+ piramidale structuur van rechtsorganisatie vereist samenhorigheid
➔ De rechtsleer = verzameling van alle schrijfsels van ‘rechtsgeleerden’ → onrechtstreeks invloed
op interpretatie en toepassing van rechtsregels want interpretatie en verduidelijking zorgen voor
Home
Notificaties
Verdien geld
Inloggen
Registreren
Saldo: €
Aankopen
Verkoopstatistieken
Informatie
Instellingen
Uitloggen
Document rapporteren
Niet tevreden? Geld terug
Stuur bericht
Volgen
€ 55.73€ 61.92
10% korting
44 pagina's
6 downloads
Facebook
Twitter
Instagram
- Nederlands
Actie: ontvang 10% korting bij aankoop van 3 of meer items!