DEEL 1 – INLEIDING TOT HET RECHT
Hoofdstuk 1: Wat is recht?
We worden zeer veel geconfronteerd met recht, heel het functioneren is
bepaald door het recht (als privépersoon, als student, …)
o Kopen van een broodje, tramticket kopen, beroep instellen tegen resultaat van een
examen
Wat is het dan in feite? Je kan spreken over recht als je 3 componenten
terugvindt
o Recht wil ordenen: regels om het samenleven / gedrag te ordenen
/ regelen
o Recht moet afdwingdwingbaar zijn: je moet de regel sterk
kunnen maken, je hebt een heel apparaat nodig
o Regels die het mogelijk maken om de bestaande regels te wijzigen
/ af te schaffen / recht evolueert
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen objectief en subjectief recht
o Objectief recht: zoals het bestaat, rechtsregels die stellen je mag
dat en dat en dat niet
o Subjectief recht: rechten die wij ontlenen aan het subjectief recht:
dit zijn de rechten die wij ontlenen van het recht zoals het bestaat
Hoofdstuk 2: Indeling van het nationaal recht
Nationaal vs internationaal recht
o Nationale bron: rechtsregels gemaakt door federaal of vlaams
parlement
o Internationaal parlement: rechtsregels gemaakt door internationale
verdragen, Europese unie
o Opmerking: er is niet altijd een zuiver onderscheid / mooi
afgebakend. Sommige regels zijn overgenomen van de Europese
Unie: je hebt wel Belgische wetgeving maar in opdracht van
internationale organen
Onderscheid privaat & publiek recht
Nationaal recht wordt ingedeeld in 2 categorieën / rechtsdomeinen
Privaatrecht regelt de verhouding – relatie tussen burgers onderling /
overheid heeft hier niks mee te maken
o een verkoopovereenkomst of huur bv
Publiek recht regelen de relaties tussen burgers en de overheid of
overheden onderling
o Fiscaal recht (burgers vs overheid)
Inhoud privaat recht
1. Burgerlijk recht : voor ons volledig bestaan
regels met betrekking op ons functioneren
Regels met betrekking tot ons levenseinde
Bronnen:
Burgerlijk wetboek
Er komt binnenkort een nieuw burgerlijk wetboek (door
medewerking Koen Geens), hier zal trapsgewijs een nieuwe
wetgeving worden opgenomen // van een leeg nieuw boek tot
een vol nieuw boek en van een vol oud boek naar een leeg oud
boek
bv. Men heeft de regels uit het oud wetboek genomen, die
hervormt en die geplaatst in het nieuw wetboek dus die zijn nu
in werking
Afzonderlijke wetten
2. Ondernemingsrecht
Overspannen het hele bestaan van ondernemingen
Recht dat geld voor ondernemingen specifiek
Waarom aparte regels voor ondernemingen en burgers? moet
soepeler zijn en speciale regels om handel te kunnen drijven
bepaalt bv ‘wie is onderneming’, regelt ook het einde van
ondernemingen wat er dan moet gebeuren en voorziet regels voor
het leven van ondernemingen
loopt beetje parallel met burgerlijk recht maar specifiek voor
ondernemingen
Bronnen:
Wetboek van Economisch Recht: WER
Afzonderlijke wetten
3. Privaatrechtelijk procesrecht: Gerechtelijk recht
2de component van recht: afdwingbaar: de regels van afdwingen
vindt u hier
voorziet procedures waardoor u uw rechten kan afdwingen
Bronnen:
Gerechtelijk wetboek
Afzonderlijke wetten
Inhoud publiek recht
1. Grondwettelijk recht
liggen vervat in onze grondwet = basiswet, dit is bron nummer 1
wat vindt u terug in de grondwet? Onze staatsstructuur, basisprincipes
voor onze maatschappij (scheiding der machten), rechten en vrijheid
Bron: grondwet
2. Bestuursrecht
alle regels die betrekking hebben op de werking van de uitvoerende
macht (regering: federaal of vlaams) , het recht dat van toepassing is op
ambtenaren
3. Fiscaal recht
4. Strafrecht
verschil burgerlijk recht en strafrecht
strafrecht: behouden van openbare orde en goede zeden (bepaalde
gedragen kunnen wij niet aanvaarden en als dat gedrag wordt
aangehouden gaan wij sanctionneren)
bv slagen en verwondingen, cocainehandel, diefstal : hier staan straffen
op omdat het strafrecht dat zegt
Bronnen:
Strafrechtboek
Afzonderlijke wetten (bv illegaal software downloaden zit niet in
strafwetboek)
5. Strafprocesrecht
hoe de straffen geëffectueerd zullen worden wanneer u iets doet tegen
de regels van het strafrecht
hoelang mag u aangehouden worden, wanneer mag u verschijnen voor
de onderzoeksrechter, mag u aangehouden worden, mag u verlengd
aangehouden worden
Relevantie onderscheid tusesn privaat en publiek recht
In privaat recht zijn heel veel regels van aanvullend of suppletief recht
o Aanvullend recht: rechtsregels maar je kan er vanaf wijken, de regels
zullen pas beginnen spelen als u niet anders heeft voorzien
o Bv er worden veel regels opgesteld over verkoopovereenkomsten maar u kan in
het contract zelf de regels bepalen maar vanaf wanneer u iets vergeet kan u
terugvallen op de regels daarin
o Ander vb: huwelijksovereenkomst mbt de goederen, als u niet akkoord bent met
die regels kan u een huwelijkscontract opstellen
In publiek recht zijn er veel regels van dwingend recht of openbare orde
o hier kan je niet van af wijken omdat men bepaalde belangen wilt veilig
stellen
o dwingend recht: meer private belangen zoals bv consumenten
o openbare orde: meer belangen van de overheid
Dus er is een verschil / onderscheid maar dat onderscheid moet ook
gerelativeerd worden (er komen barsten in het onderscheid)
In heel wat rechtstakken zitten heel wat regels van privaatrecht en
publiek recht
1.Economisch recht ondernemingsrecht (duidelijk privaat recht) +
marktrecht (hoe moet een onderneming zich op een markt gedragen – dit
is meer publiekrecht)