Samenvatting Huishoudkunde 3de
graad TSO: Voedingsvoorlichting
Begrippenlijst:
Voedingsmiddelen → De producten waarmee een mens zich dagelijks voedt, eten en
drinken, die je kunt kopen in de winkel of zelf kan kweken.
Basisvoedingsmiddelen → Weinig of niet bewerkte voedingsmiddelen, producten in hun
oorspronkelijke staat, zoals ze in de natuur voorkomen.
Bv. Melk, appels …
Bewerkte of samengestelde voedingsmiddelen → Hebben positieve bewerkingen ondergaan
die zorgen voor een betere vertering, betere bewaarmogelijkheden, gebruiksgemak …
Bv. Yoghurt, brood …
Ultrabewerkte voedingsmiddelen → Hebben bewerkingen ondergaan die als negatief
bekeken kunnen worden. De voedende waarde van het voedingsmiddel verminderd ten
opzichte van het originele voedingsmiddel.
Bv. Industrieel bewerkte kant-en-klaar maaltijden, pizza, chips …
Energie → De energieleverende voedingsstoffen in het lichaam leveren energie door de
omzetting van de voedingsstoffen. Deze energie is nodig om het lichaam te laten werken en
om een (spier)arbied uit te oefenen.
Voedende waarde → De waarde of een opsomming van de hoeveelheid energie en
voedingsstoffen in een voedingsmiddel bevat.
Voedingsmiddelentabel → Een verzameling van gegevens waarin de kwalitatieve en
kwantitatieve samenstel ing van een groot aantal voedingsmiddelen is samengebracht. Het
is een opsomming van verschil ende voedingsmiddelen met hun respectieve samenstel ing
(de voedingsstoffen)
Kwalitatieve samenstel ing → Het al dan niet aanwezig zijn van een bepaalde voedingsstof
in een voedingsmiddel.
Zintuigelijke waarnemingen: als de voedingsstoffen in grote hoeveelheden aanwezig
zijn in de voedingsmiddelentabel
Eenvoudige chemische proeven waarmee de aanwezigheid van bepaalde
voedingsstoffen aangetoond kan worden
Kwantitatieve samenstel ing → De exacte hoeveelheid van een bepaalde voedingsstof in
een voedingsmiddel. Door chemische proeven kan bepaald worden hoeveel van een
bepaalde voedingsstof in 100 g voedingsmiddel aanwezig is. De gegevens in de
voedingsmiddelentabel zijn steeds van erkende laboratoria.
Basis:
Er bestaan 7 basisvoedingsstoffen:
1. Eiwitten of proteïnen
2. Vetten of lipiden
3. Koolhydraten (suikers) of sachariden
4. Water
5. Vitaminen
6. Mineralen
7. Voedingsvezels
Al deze stoffen heeft het lichaam nodig om optimaal te kunnen functioneren. Als je een
tijdelijk tekort hebt aan 1 of meer van deze elementen ga je niet onmiddel ijk doodgaan of
ziek worden. Maar je lichaam voelt dit tekort wel en functioneert hierdoor niet meer de vol e
100%. Energie wordt uitgedrukt in kilojoule (kJ) of via de kilocalorieën (kcal).
De hoeveelheid energie dat een persoon nodig heeft, hangt af van vele factoren, zoals:
Leeftijd
Geslacht
De inspanningen die iemand moet leveren
…
De 4 voedingsstoffen die energie leveren zijn:
1. Proteïnen (eiwitten)
1g eiwit = 17kJ of 4kcal
2. Sachariden (Koolhydraten/ suikers)
1g sacharide = 17kJ of 4kcal
3. Alcohol (Ethanol)
1g alcohol = 29kJ of 7kcal
4. Lipiden (Vetten)
1g lipiden = 38kJ of 9kcal
De voedende waarde wordt bepaald door de … in de voedingsstoffen in het voedingsmiddel.
Hoeveelheid
Verscheidenheid
Onderlinge verhouding/ aanwezigheid
Voeding:
Biologische functie:
Voeding zorgt voor de opbouw en het in stand houden van een gezond lichaam. Er zijn 3
groepen van stoffen nodig die via de voeding worden opgenomen:
1. Energieleverende stoffen
Dit zijn eiwitten, lipiden en sachariden.
Energie hebben wij nodig om te kunnen bewegen, na te denken, te ademen,
het hart in werking houden, de lichaamstemperatuur op peil te houden = om
te leven.
Ook alcohol is een energieleverende stof, maar deze hebben we niet nodig
om te kunnen leven.
2. Bouwstoffen
Ons lichaam bestaat uit 70% water.
Verder bestaan we uit eiwitten, mineralen en lipiden.
Deze stoffen moeten vanuit de voeding voortdurend aangevuld worden om
ons lichaam op te kunnen bouwen (groeien) en om slijtage te herstel en.
3. Regulerende stoffen
Eiwitten, mineralen, vitaminen, vezels en water
Sommige vetten (onverzadigde vetzuren) hebben een regulerende functie
Beschermen ons tegen ziekten
Zorgen ervoor dat al e processen op een goede manier in ons lichaam
verlopen
Het lichaam is te vergelijken met een chemische fabriek, waarbij onze organen, als
machines, regelmatig ‘gesmeerd’ moeten worden door de regulerende stoffen.