Samenvatting algemene psychologie - Thomas More

Volledige samenvatting (nota's, boek + powerpoint) van het vak 'algemene psychologie' aan de Thomas More Antwerpen, richting toegepaste psychologie.
jaar: 2018
pagina's: 108

Preview samenvatting (5 van de 108 pagina's)

Algemene psychologie
1. Geest, gedrag en psychologische wetenschap
1.1. Wat is psychologie en wat is het niet?
Slechts de minderheid van de psychologen houden zich bezig met de diagnose en
behandeling van geestelijke problemen en weinig psychologen zijn psychoanalytici.
Psychoanalyse is een zeer gespecialiseerde en weinig toegepaste vorm van therapie. Psychologie is afkomstig uit het oud grieks.
Psyche= geest. De Grieken geloofden dat die op zichzelf en apart van het fysieke lichaam
bestond.
Ologie= gebied van studie.
Letterlijke betekenis= de studie van de geest.
hedendaagse definite: “psychologie is een breed veld, met vele specialismen, maar in
wezen is psychologie de wetenschap van gedrag en geestelijke processen.”

Psychologie houdt zich niet alleen bezig met geestelijke processen, maar ook met
gedragingen. DUS zowel interne geestelijke processen, die we alleen indirect waarnemen,
als externe, waarneembare gedragingen. De wetenschap van psychologie is gebaseerd op objectiebe, verifieerbare gebeurtenissen.

1.1.1. Psychologie: het is meer dan je denkt
Er zijn verschille gebieden waar psychologen kunnen werken (school, rechtbank,
politiek, kerk, sport, bedrijf,…), waar ze telkens uiteenlopende taken hebben.
Ruwveg vallen psychologen in drie grote groepen uiteen: - Experimenteel psychologen: (=onderzoekspsychologen) de kleinste groep. Voeren
het meeste onderzoek uit dat nieuwe psychologische kennis creëert. Sommige
experimenteel psychologen werken bij bedrijven of onderzoeksinstellingen, maar
de meeste zijn werkzaam aan universiteiten, waar ze ook les geven. Hieronder
vallen ook psychologen in de neuropsychologie.

- Docenten psychologie: in Nederland en België werken deze binnen een grote
diversiteit aan opleidingen (bv. Universiteiten, hbo-opleidingen,… & toegepaste
psychologie, orthopedagogiek, verpleegkunde,…). Op universiteiten doen ze
buiten les geven, meestal ook nog onderzoek en soms behandelen ze ook nog
mensen.
- Toegepaste psychologen: gebruiken de kennis die door experimenteel
psychologen is vergaard om problemen van mensen op te lossen d.m.v.
trainingen -, het ontwerpen van speciale gereenschappen of psychologische
behandelingen. Werken op de meest uiteenlopende plekken (bedrijf, school,
kliniek,…). 2/3 van de universitaire psychologen zijn toegepaste psychologen.

er is overlapping tussen deze groepen, omdat veel psychologen tijdens hun
werk verschillende functies uitoefenen. Specialisaties in de TP:
- A&O psychologen: gespecialiseerd in aanpassingen aan de werkplek die de
productiviteit en arbeidsmoraal van werknemers moeten maximaliseren.

- Sportpsychologen: werken met atleten samen om hen te helpen hun prestaties
en motivatie te verbeteren door trainingssessies te plannen en door hen te leren
hun emoties onder druk te beheersen. Sommige richting zich daarbij uitsluitend
op proffesionele sporters, andere op amateurs. Ze kunnen ook onderzoek doen.
- Schoolpsychologen: deskunidg op het gebied van lesgeven en leren.
Onderwerpen op het gebied van gezin, leren of persoonlijke omstandigheden die
schoolprestaties kunen beïnvloeden. Ook richten zij zich op sociale
omstandigheden van leerlingen (tienerzwangerschappen, verslavingen,…). Ze
werken vaak voor meerdere scholen tegelijk. Ze diagnosticeren leer- en
gedragsproblemen en adviseren leraren, ouders en leerlingen.

- Klinisch psychologen en counselors: helpen mensn zich aan te passen op sociaal
en emotioneel gebied, of om moeilijke keuzes in relaties, hun carrière of
opleiding te maken. Bijna 50% van de universitaire psychologen zijn
gespecialiseerd in counseling of klinische psychologie.
- Forensisch psychologen: leveren hun psychlogische expertise aan het wets- en
rechtssysteem. 1 v/d nieuwtse specialismen. Ze kunnen gevangenen in
penitentiaire of tbs-inrichtingen tesetn om vast te stellen of ze vrijgelaten
kunnen worden of fit genoeg zijn om voor de rechtbank te verschijnen. Ze
kunnen ook verklaringen beoordelen in mogelijke gevallen van verkrachting of
kindermishandeling, en in sommige landen helpen ze bij de selectie van een
rechtbankjury.

1.1.2. Psychologie ≠ psychiatrie
Alle psychiaters behandelen psychische stoornissen. Een aantal psychologen doen
dit ook, maar dan houdt de overeenkomst wel ongeveer op. Psychiatrie= een medisch specialisme en maakt geen deel uit van de psychologie.
Psychiaters hebben een medische opleiding en hebben daarnaast een
gespecialiseerde opleiding achter de rug in de behandeling van geestelijke en
gedragsmatige problemen, meestal m.b.v. geneesmiddelen. Daarvoor richten
psychiaters zich vooral op de behandeling van mensen met ernstige psychische
stoornissen dan psychologen en doen zij dit vanuit een medische invalshoek: zij zien
deze mensen als “patiënten” met een geestelijke “ziekte”.De psychiatrie is een veel
kleiner vakgebied dan de psychologie. Psychologie= het hele terrein van het menselijk gedrag en de geestelijke processen,
van hersenfunctie tot sociale interacties. Voor de meeste psychologen ligt de
nadruk op onderzoeksmethoden, in combinatie met het bestuderen van bv 1 v/d
bovengenoemde specialismen. Hoewel sommige psychologen de doctorstitel
hebben, is hun opleding niet medisch van aard. Daarom zijn ze in het algemeen ook
niet bevoegd om mensen medicijnen voor te schrijven. Ze werken op allerlei
terreinen en behandelen mensen vanuit een psychologische invalshoek. Bij
psychologen zijn het cliënten en geen patiënten. 1.1.3. Kritisch nadenken over psychologie en neuropsychologie
Pseudopsychologie= niet-onderbouwde psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden geïnterpreteerd. Voorbeelden:
- Astrologie
- Paranormale, geesten
- Grafologie (handschriftanalyse)
- Waarzeggerij
- Horoscoop
6 vaardigheden voor kritisch denken:
- Wat is de bron? Is degene die de bewering doet echt deskundig op het
vakgebied?
- Is de bewering redelijk of extreem? Je moet selectief zijn. Voor buitengewone
beweringen is buitengewoon bewijs nodig. Voor moeilijke problemen bestaat er
zelden een gemakkelijke oplossing. Je moet ook oppassen met beweringen die in
strijd zijn met de huidige kennis.
- Wat is het bewijsmateriaal? In veel gevallen zal degene met een nieuwe
bewering getuigenissen aanhalen van individuen als bewijs (=anekdotisch
bewijsmateriaal). Het zou gevaarlijk zijn, aan te nemen dat wat voor enkele
mensen geldt, voor iedereen moet gelden. Om zeker te weten of een bepaalde
oplossing werkt is er wetenschappelijk bewijsmateriaal nodig, waarvoor
wetenschappelijk onderzoek moet worden verricht.
- Kan de conlusie zijn beïnvloed door bias? Kritische denkers kennen de
omstandigheden waaronder er een grote kans op bias bestaat en zijn in staat
veelvoorkomende soorten bias te herkennen.
emotionele bias: de neiging om oordelen te vellen gebaseerd op attitudes en
gevoelens, in plaats van op een rationele analyse van het bewijsmateriaal.
confirmatian bias (bevestigingsbias): de zeer menselijke neiging om ons
gebeurtenissen te herrinerren die onze aannamen bevestigen en tegenstrijdige
bewijzen te negeren of te vergeten.
- Worden veel voorkomende denkfouten vermeden? Vaak kan gezond verstand een
stelling zowel ondersteunen als onderuithalen. Alleen een zorgvuldige analyse
van bewijzen voor en tegen de stelling kan leiden tot een betrouwbaar
antwoord.
- Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
Economen interesseren zich in de financiële motieven, sociologen in
maatschappelijke motieven. Voor een probleem dat uit meerdere facetten
bestaat, is een complexere oplossing nodig.

1.2. Wat zijn de 6 belangrijkste perspectieven in de psychologie?
De moderne psychologie is vorm gegeven door haar geschiedenis, die terug gaat tot de
Griekse filosofen Socrates, Plato en Aristoteles. Deze speculeerden niet alleen over het
bewustzijn en gekte, maar stelden ook dat emoties het denken kunnen verstoren en dat
onze waarnemingen slechts interpretaties zijn van de ons omringde wereld. Toch komt
slechts een deel van de eer voor het leggen van de basis toe an de Griekse filosofen.
Ongeveer in dezelfde tijd werden in Aziatische en Afrikaanse samenlevingen namelijk ook
psychologische ideëen ontwikkeld. In Azië verkenden volgers van yoga en het
boeddhisme het bewustzijn, dat ze via meditatie probeerden te beheersen. Tegelijkertijd
ontstonden in Afrika andere verklaringen voor persoonlijkheid en psychische stoornissen
vanuit traditionele spirituele opvattingen. Op basis van deze volkspsychologie
ontwikkelden Sjamanen (genezers) therapiëen waarbij sommige bijna even effectief
waren als de behandelingen die tegenwoordig in de psychologie en psychiatrie worden
toegepast. Enkele eeuwen later, in het middeleeuws Europa, dat werd gedomineerd door de rooms-
katholieke kerk, voegde haar eigen ideëen aan de Griekse filosofie over de geest toe. De
kerk had weinig belangstelling voor de fysieke wereld en stelde dat de geest en de ziel
losstaan van de natuurwetten waaraan wereldse objecten en gebeurtenissen
onderworpen zijn. Voor middeleeuwse Christenen was de menselijke geest, net als de
geest van God, een mysterie dat stervelingen niet in twijfel dienden te trekken. Dit
standpunt was diep verankerd in de middeleeuwse samenleving, en daar voor nodig,
gedurende een periode van enkele eeuwen, voordat de middeleeuwse opvattingen
werden doorbroken en de intellectuele basis voor de moderne psychologie kon worden
gelegd: “ zes belangrijke perspectieven domineren het snel veranderende veld van de moderne
psychologie: het biolgische, cognitieve, behavioristische, whole-person-, ontwikkelings- en
socioculturele perspectief. Alle kwamen ze voort uit radicaal nieuwe ideëen over geest en
gedrag.”