Ondersteunde communicatie hoorcollege 1 inleiding

Wat is ondersteunde communicatie?
Communicatiemodel van Shane + aanpassing Johan Kindt (2007)
Doelgroep
Settings
Neuromotorische beperkingen

Preview samenvatting (3 van de 11 pagina's)

ONDERSTEUNDE COMMUNICATIE
HOORCOLLEGE 1
Wat is ondersteunde communicatie?
Communicatie = het belangrijkste en de meest fundamentele levensbehoefte. Het is een kenmerk
van mens – zijn en samen – zijn. Het onderscheid ons dus van de dieren. We kunnen verbaal met
elkaar onze gevoelens delen, …
 Belangrijk om dan alternatieven te hebben voor mensen die niet (meer) tot communicatie
komen, vb. door een ongeluk een verlamming.
Ondersteunde communicatie = het gebruik van technieken, strategieën en symbolen om
ondersteuning te geven aan personen die beperkingen ondervinden om te communiceren via
natuurlijke spraak of handschrift.
 Sommige cliënten ontwikkelen een gedragsstoornis omdat ze gefrustreerd raken dat hun
omgeving hen niet begrijpt.
 Alles wordt ingezet om toch te kunnen communiceren en de boodschap over te dragen.
ONDERSTEUNDE VS. ONDERSTEUNENDE COMMUNICATIE?
Ondersteunde communicatie:
We kijken naar het geheel, het totale aspect. Alle middelen worden ingezet om een bepaalde
boodschap over te brengen. De combinatie van verschillende dingen zorgt ervoor dat de boodschap
overgedragen wordt.
Ondersteunende communicatie:
Ondersteunende communicatie = vb. spraakcomputer.
 Ondersteunde communicatie is het geheel. Ondersteunende communicatie verwijst naar iets
specifieks, iets dat de communicatie ondersteund.
Nog een andere term: totale communicatie
 (Internationaal is dit AAC: Augmentative and Alternative Communication -> Toegevoegde en
alternatieve communicatie)
Linda Burkhart (Isaac)
“AAC is een set van tools en strategieën die een individu gebruikt om alledaagse communicatieve
uitdagingen op te lossen. Communicatie kan verschillende vormen aannemen, zoals spraak, een
gedeelde blik, tekst, gebaren, gezichtsuitdrukkingen, aanrakingen, gebarentaal, symbolen,
afbeeldingen, .. Iedereen maakt gebruik van meerdere vormen van communicatie, o.b.v. de context
en onze communicatie partner. Effectieve communicatie vindt plaats wanneer de bedoeling en
betekenis van een individu wordt begrepen door iemand anders. De vorm is minder belangrijk dan het
succesvol begrijpen van de boodschap.”
ASHA
“AAC omvat alle vormen van (anders dan spraak) communicatie dat wordt gebruikt om gedachten,
behoeftes, wensen en ideeën uit te drukken. We gebruiken allemaal AAC wanneer we
gezichtsuitdrukkingen of gebaren maken, symbolen of foto’s gebruiken of schrijven.
Mensen met ernstige spraak- of taalproblemen vertrouwen op AAC om bestaande spraak aan te
vullen of spraak te vervangen dat niet functioneel is. Speciale ondersteunende hulpmiddelen, zoals
een foto, communicatieborden en elektronische apparaten, zijn beschikbaar om mensen te helpen
zich te uiten. Dit kan sociale interactie, schoolprestaties en het gevoel van eigenwaarde te vergroten.
AAC gebruikers moeten niet stoppen met het gebruik van spraak als zij in staat zijn om dit te doen.
De AAC hulpmiddelen en apparaten worden gebruikt om de communicatie te verbeteren.”
Vormen van ondersteunde communicatie in de praktijk:
 Oogsturing
 Ja – neebandjes aan de pols
 SMOG – gebaren (SMOG = spreken met ondersteuning van gebaren)
 Communicatiekaarten in de spraakcomputer
 Grote spraakknop: Big mag
 Hoofdsturing
 Kijkraam
 Natuurlijke gebaren, vb. wijzen, duim omhoog steken
Communicatiemodel van Shane
Shane (1980), aangepast door Roger Verpoorten (1981): het basiscommunicatiemodel
Aan je lichaamstaal kan je duidelijk maken of je boos / blij / … bent
NIET IEDEREEN PAST IN DIT MODEL, HET IS NIET VOLLEDIG (vb. hoe communiceer je met personen
die doof – blind zijn?)
OPLOSSING: Johan Kindt (2007) heeft het model aangepast en uitgebreid