Fenomenologie: fonetische en fonologische spraakklankstoornissen

SKS van fonologische aard
SKS van fonetisch aard
Fonetisch schrift
Specifieke SKS / articulatiefouten
Sigmatisme
Rhotacisme
Lambdacisme
Kappacisme
Organische structurele belemmeringen

Preview samenvatting (2 van de 4 pagina's)

Fenomenologie: fonetische en fonologische spraakklankstoornissen Les 3: oefencollege Spraakklankstoornissen op: Fonologische aard fonologische processen & oefeningen Fonetische aard o Auditief (OSDA) o Kinesiologisch SKS van fonologische aard SKS van fonologische aard = stoornis die te maken heeft met abstracties  met de betekenis van spraakklanken binnen de taal.  Foutief of niet toepassen van fonologische regels  Syllabestructuurprocessen  Substitutieprocessen  Assimilatieprocessen SKS van fonetisch aard SKS van fonetisch aard = stoornis die te maken heeft met de planning en productie van articulatiebewegingen.  Foutieve spraakmotorische realisering Fonetisch schrift Taaluitingen zichtbaar maken via schrift Verschillende systemen (o.a. IPA = Internationaal Phonetic Alphabet)  Auditief (Hoe klinkt de foutieve spraakklank?) articulatiebewegingen benaderen normale doelposities niet, dan hoort men…  O = omissie = weglaten spraakklank  S = substitutie = vervangen re s e  D = distortie = vervormen (fout uitspreken)  A = additie = toevoegen  Kinesiologisch  Algemene articulatiefouten foutieve articulatiebasis + foutieve articulatiepunten + te weinig beheersing van groot / klein mechanisme + gespannen articulatie  Specifieke articulatiefouten Specifieke SKS / articulatiefouten Sigmatisme (fouten bij productie /s/) o Orale sigmatismen  verkeerde tongbeweging / stand  Sigmatismus interdentalis Sigmatismus interdentalis lateralis = tongpunt wijkt zijwaarts af.  Sigmatismus addentalis Sigmatismus labio – dentalis = boven – of onderlip naar beneden om tongpunt te verbergen.  Sigmatismus lateralis Sigmatismus bilateralis / unilateralis dexter of sinister = lucht ontsnapt langs beide kanten van tong, of enkel langs rechtse of linkse kant  Sigmatismus lateroflexus Sigmatismus lateroflexus dexter of sinister = tongpunt wijkt af van middellijn naar rechts of links + luchtstroom richt zich op hoektand  Sigmatismus labiodentalis Sigmatismus labiodentalis superior of inferior = tongstand normaal / addentaal / interdentaal + onderlip opgetrokken tot boventanden (geruis met /f/ - achtige klank)  Sigmatismus stridens Sigmatismus stridens = tonggleufje te diep / te veel luchtdruk (fluitende s)  Sigmatismus palatalis Sigmatismus palatalis = tongpunt te ver naar achter (sj – klank)  Sigmatismus simplex Sigmatismus simplex = tongpuntspanning + gleufje te klein (slappe s) – ook andere klanken slap gearticuleerd o Nasale sigmatismen  zacht verhemelte onvoldoende opgetrokken  Sigmatismus nasalis Sigmatismus nasalis = zacht verhemelte onvoldoende opgetrokken (nasaal geluid)  Sigmatismus velaris Sigmatismus velaris / nasopharyngalis / stertens = constrictie tussen velum en farynxwand Sigmatismus velaris totalis = lucht ontsnapt volledig via neusweg Sigmatismus velaris partialis = lucht ontsnapt gedeeltelijk via neus  Sigmatismus pharyngealis Sigmatismus pharyngealis = vernauwing tussen tongbasis en farynxwand Sigmatismus pharyngealis nasilatus = ontstaan van nasaliteit bij neerhangend velum  Sigmatismus laryngealis Sigmatismus laryngealis = geruis door vernauwing t.h.v. strottenhoofd (kan stemhebbend) Sigmatismus laryngealis nasilatus = lucht die ontsnapt langs neus Rhotacisme (fouten bij productie /r/) soms substituties = r vervangen door l / w / j vaak distorties o Tongpunt / apicale (linguo-alveolaris) [r]:  Rhotacismus linguo-alveolaris non-sonans / non-vibrans Rhotacismus linguo-alveolaris = tongplaatsing juist, geen stemgeluid  onvoldoende tongpunttrillingen  Rhotacismus linguo-alveolaris unilateralis Rhotacismus linguo-alveolaris unilateralis = tongpunt trilt langs 1 kant.  Rhotacismus palatalis Rhotacismus palatalis = tongpunttrillingen te ver achteraan (op palatum)  trillingen te zwaar & met moeite  Rhotacismus interdentalis Rhotacismus interdentalis = tongpunt tussen tanden – tegen boven of onderlip / boven of ondersnijtanden vibreert Rhotacismus interdentalis lateralis dexter of sinister = tongpunt naar mondhoek afwijkt naar rechts of links  Rhotacismus lateroflexus Rhotacismus lateroflexus = tongpunt wijkt af naar 1 zijde (mandibula wijkt mee af).  Rhotacismus labialis / labiodentalis Vibrerende spieren = beide lippen / onderlip of bovenlip tegen boven of ondersnijtanden laten trillen o Huig-r (uvularis) – [R]:  Rhotacismus uvularis non-sonans Rhotacismus uvularis non-sonans = r juist gevormd maar stemloos  Rhotacismus uvularis interdentalis Rhotacismus uvularis interdentalis = tongpunt tussen tanden geschoven  Rhotacismus uvularis nasalis Rhotacismus uvularis nasalis = juiste r maar nasaal  Rhotacismus velaris/pharyngealis Rhotacismus velaris/pharyngealis = te grote trilling Lambdacisme (fouten bij productie /l/) vaak substituties door /j/ en /w/  Lambdacismus interdentalis  Lambdacismus addentalis  Lambdacismus lateralis  Lambdacismus palatalis <h1>Document Outline</h1><li>SKS van fonologische aard</li><li>SKS van fonetisch aard<li>Fonetisch schrift<li>Specifieke SKS / articulatiefouten</li>