Diepgaand onderzoek van de articulatie – organen

Diepgaand onderzoek van de articulatieorganen (DOA)
Taak van logopediste
Onderzoeksformulier
Te onderzoeken spraakorganen van het scoreformulier
Mondbewegingen
Opeenvolgende bewegingen
Slikken

Preview samenvatting (2 van de 7 pagina's)

Diepgaand onderzoek van de articulatie – organen Oefencollege 4 Inleiding Spreekorganismen die in werking treden tijdens het spreken: ademhaling – stemgeving – resonantie – spraakklankproductie CZS = besturings – en controlecentrum waaruit impulsen overgebracht worden naar de organen. Diepgaand onderzoek van de articulatieorganen (DOA) = checklist die deel uitmaakt van het routineonderzoek van de logopediste, omdat  De logopediste moet antwoorden op de vraag hoe de cliënt zijn spraakorganen gebruikt om tot spreken te komen.  Tekorten in bouw of functie van verschillende organen kunnen leiden tot stoornissen op logopedisch vlak Diverse structuren om tot spreken te komen dient niet enkel om te spreken:  Belangrijkheid zo groot dat er een samenwerking nodig tussen verschillende discipline, alles wat aan de regio van spraakorganen gelegen is (logo werkt ook samen met chirurg, dokter, tandarts, …)  Geen enkele functie mag apart onderzocht worden (alles als een complex geheel)  Effect van verschillende gestoorde functies = vaak cumulatief (toenemend)  Kracht logopediste = tijdig voorverwijzen Taak van logopediste Beoordelen van invloed van functies = delicate kwestie  bij beoordelen van het normale rekening houden met kanttekeningen: Binnen normale: grote variatie in grootte, vorm en functie van organen Precieze betekenis van afwijking & invloed ervan op spreken = moeilijk in te schatten Opmerkingen:  Evaluatie = moeilijk, observaties steunen op beoordelingen en schattingen, meer dan op concrete vaststellingen  Oppassen voor het te snel leggen van oorzakelijke relaties  Functionele adequaatheid nagaan in verhouding tot het spreken  4 – puntenschaal hanteren – betekenis punten gekoppeld aan afspraken o Deze soort evaluatievorm blijft ene schatting (onderzoek blijft subjectief) Onderzoeksformulier Beoordelen met vierpuntenschaal:  1 = normaal  2 = lichte afwijking, geen nadelige invloed op spreken  3 = matige afwijking, nadelig effect op spreken Nog andere functies gestoord  verandering nodig  4 = ernstige afwijkingen (normale spraakproductie verhinderd door structurele disfuncties – wijziging structuur noodzakelijk wanneer mogelijk) Te onderzoeken spraakorganen van het scoreformulier Lippen: Belangrijk voor: Productie bilabialen en labiodentalen Orale functies (slikken, eten, zuigen, ademen) Voldoende tegendruk in – en uitwendig (lipspieren en tongspieren) Modificatie vaak niet nodig (enkel bij lip – en verhemeltespleten) Structuur: Riempjes: o 2 lipriempjes: frenulum labii superior (bovenaan) & frenulum labii inferior (onderaan) o Lengte nakijken = met spatel lip naar boven of beneden trekken o Te kort = lipbeweeglijkheid verhinderd o Medisch doorgeknipt = beter beweegbaar Functie: Positie in rust: o Gesloten  druk van kringspier rond lippen + druk van lippen tegen tanden  Druk van lippen tegen tanden = zuigkracht van vacuüm in voorhof o Gespannen liphouding = rimpels in kinkussen Vaardigheid o + en – genoteerd Diadochokinese o Proef waarbij spierantagonisten en spieragonisten snel na elkaar moeten bewegen o Neuromusculaire intactheid nagaan o Gescoord:  ZV = zeer vlug  V = vlug  B = behoorlijk  T = traag  ZT = zeer traag o 3 pogingen ondernemen, steeds 5 sec. o Onderzoeker noteert welke poging het beste is + ZG, G, B, T, ZT Tanden Rekening houden met tandenwisseling rond 6 jaar (incisief 1 en 2 vallen uit – wisseling gebeurt volgens wetmatigheid) Occlusie = sluiting, beet (contact tussen kauwoppervlakten van boven en ondertanden) o Malocclusie = abnormale occlusie Open beet: o Voorwaartse openbeet = kiezen komen bij elkaar, voorste tanden niet (tussen snij – en hoektanden blijft een ovale opening bij het sluiten van de mond) o Zijwaartse openbeet = snijtanden goed, opening tussen kiezen. Gesloten beet = kopbeet, bovenste en onderste snijtanden op elkaar bij sluiten van mond. Kruisbeet = boven – en ondertanden kruisen – bovengebit over het ondergebit langs één zijde, omgekeerde langs de andere zijde) Anterior – posteriorrelatie = stand van tanden tov lippen en tong o Anterior = vooraan, buccoversie = voorwaarts gelegen (tanden wijzen naar de lippen) o Posterior = achteraan, linguoversie = achterwaarts gelegen (tanden wijzen naar tong) Onderkaak Harde beenweefsel vervormbaar door geringe krachten (onophoudelijk in dezelfde richting werkzaam)  variaties kunnen ontstaan op het grondpatroon die genetisch vastgelegd zijn Normale occlusie = onder – en boventanden in perfecte voor / achter en zijdelingse relatie tot elkaar Neutrocclusie (Angle klasse ꓲ) = onder – en boventanden in perfecte voor / achter en zijdelingse relatie tot elkaar, MAAR sommige individuele tanden staan gedraaid / schuin. Distocclusie (Angle klasse ꓲꓲ) = onderkaak wijkt terug in relatie tot bovenkaak en schedel. Mesiocclusie (Angle klasse ꓲꓲꓲ) = onderkaak wijkt vooruit in verhouding tot bovenste tandboog en schedel. Tong Structuur: Symmetrie en grootte van tong nagaan = tong uitsteken Tongriempje bekijken = tong opheffen m.b.v. spatel / zelf laten doen door cliënt Afwijkingen: Macroglossie = teveel volume. 1e zicht  tong is te volumineus (te slap en te breed + te ver naar voor in de mond)  gaat vaak samen met intellectuele achterstand van het kind Microglossie = te kleine tong / te weinig volume. Tongankylose = te kort tongriempje Weefselverlies van tongoppervlak Glossectomie = wegname van tong (volledig of deels) Positie: Rustpositie: o Normale tongstand tegen processus alveolaris (net niet tegen bovenste snijtanden), zijranden tegen binnenkant van kiezen o Kiezen raken elkaar niet o Harde verhemelte Van belang bij cliënten met open neusspraak Structuur: normale verhemelteboog Afwijkingen: Gespleten verhemelte Blauwe verkleuring op middellijn (onvolledige sluiting van 2 beenplaten) Lage, platte verhemelteboog Hoge, smalle verhemelteboog <h1>Document Outline</h1><li>Inleiding</li><li>Taak van logopediste</li><li>Onderzoeksformulier</li><li>Te onderzoeken spraakorganen van het scoreformulier<li>Lippen:</li><li>Tanden</li><li>Onderkaak</li><li>Tong</li><li>Harde verhemelte</li><li>Zacht verhemelte</li><li>Uvula</li><li>Farynx</li><li>Nasale caviteiten</li><li>Mondbewegingen</li><li>Opeenvolgende bewegingen</li><li>Slikken</li>