STUDENT
Naam:
.........................................................................................
Voornaam:
.........................................................................................
Nummer:
.........................................................................................
Algemene richtlijnen voor een vlot examenverloop
Leg vóór de start van het examen je examenkaart én je studentenkaart zichtbaar bij jou op de tafel.
Toegelaten materiaal
Duiding:
Rekenmachine:
☒ ja ☐ nee
geen opmerkingen
Boek / cursus:
☐ ja ☒ nee
geen opmerkingen
Verklarend / Vertalend woordenboek:
☐ ja ☒ nee
geen opmerkingen
Andere
☐ ja ☒ nee
geen opmerkingen
Overige richtlijnen
Schakel alle digitale toestellen uit en leg ze buiten handbereik.
Het louter binnen handbereik hebben van toestellen met communicatie- of digitale opslagmogelijkheden zoals
gsm, smartphone, smartwatch, grafische rekenmachine (tenzij expliciet vermeld bij het toegelaten materiaal),
… wordt altijd als fraude beschouwd en gesanctioneerd, los van intentie of gebruik. Leg ook pennenzak en
(hand)tas buiten handbereik.
Examenopgave en -papier
o Gebruik alleen officieel examenpapier uitgedeeld op het examen.
o Schrijf op elk blad duidelijk je naam; schrijf leesbaar en verzorgd.
o Maak de opgavenbundel NIET los.
o Dien alle ontvangen bladen weer in, inclusief kladbladen.
DOCENT(EN):
Isabelle De Jonge, Nele Compernol, Jill Verzelen
EXAMEN
OPO-code:
OPO/OLA-naam:
JLG294
Toegepaste voedingsleer: theorie
Tijdstip datum:
start:
11/01/2021
9:00
Tijdsduur* Examentijd:
bijkomende examen-
totale examentijd*:
90 minuten
tijd*: 30 minuten
120 minuten
(= 1/3 van de examentijd
(= som van de examentijd en
voor alle studenten)
bijkomende tijd)
Info aantal bladzijden
bijlagen: /
(incl. voorblad):
meerkeuzevragen:
☒ ja ☐ nee
giscorrectie:
☐ ja ☒ nee
Toelichting bij giscor-
geen toelichting
rectie?
SCORE:
... / 45
1
1. Een 36-jarige cliënt komt bij jou op consultatie en wil overschakelen van een klassieke
voeding naar een veganistische voeding. Welke nutritionele aandachtspunten zou je
vermelden en waarom. Bespreek grondig! (6p)
Het is belangrijk als je wil overschakelen naar een veganistische voeding dat wij je opvolgen en
ondersteunen om de aanbreng van voldoende voedingsstoffen te waarborgen. Een veganistische
voeding kan gezond zijn maar er zijn immers wel specifieke aandachtspunten dat heel belangrijk
zijn om op toe te zien. Een vegan dieet brengt niets van dierlijke voedingsmiddelen aan, echter zijn
er een aantal voedingsstoffen waar je aandacht aan moet schenken wanneer er dierlijke
voedingsmiddelen uit het dieet geschrapt worden. Zo kan er een tekort van vitamine B12
ontstaan. Het gevolg van een vitamine B12 tekort is niet onschuldig, dit kan leiden tot lobaire
anemie (bloedarmoede). Dit vitamine wordt enkel aangebracht via dierlijke voeding. Er zijn een
aantal plantaardige voedingsmiddelen die ook een bron zijn van vitamine B12 zoals zeewier,
granen, peterselie, paddenstoelen,… Echter worden deze niet goed opgenomen door het lichaam.
Dit zijn dus geen adequate Vit B12 aanbrengers omdat het niet goed zal opgenomen worden. Om
vitamine B12 via de voeding te verkrijgen zal je verrijkte voedingsmiddelen moeten consumeren.
Voorbeelden zijn: verrijkte sojadrink, verrijkt alternatief voor kaas, verrijkt alternatief voor yoghurt
en vleesvervangers. Deze voedingsmiddelen zijn vaak ook verrijkt met calcium, ijzer, vitamine B12
en vitamine D wat ook kritieke vitaminen en mineralen zijn in het vegan dieet. Je zal minder
calcium verkrijgen doordat je geen zuivel meer consumeert. Calcium is belangrijk voor de
botopbouw en ter preventie van osteoporose. Andere plantaardige voedingsmiddelen die ook
calcium aan kunnen brengen zijn, groene bladgroenten, groene groenten, ... Om een tekort van
vitamine A en D te vermijden kan er gebruik gemaakt worden van verrijkte margarine. Om terug te
komen op vitamine B12, vaak zal de aanbreng via voeding niet voldoende zijn, dan zal er gebruik
moeten gemaakt worden van supplementen. Ijzer is ook een groot aandachtspunt. Bij ijzertekort
kan er een anemie ontstaan wat ook bloedarmoede is. Het is dan bijgevolg een gevaarlijke
toestand om zowel B12 als ijzertekort te hebben. Ijzer in plantaardige voedingsmiddelen hebben
een lagere biologische beschikbaarheid. Dit komt omdat het ijzer uit plantaardige voeding non-
haem ijzer is (bij dierlijke haem-ijzer) en deze vorm van ijzer wordt minder goed opgenomen door
het lichaam. Hierdoor heb je als vegan 1,8x grotere behoefte van ijzer, dit wil zeggen dat je
dagelijks 27mg ijzer zal moeten consumeren. Deze norm is realistisch moeilijk te behalen. Het is
dus belangrijk om voldoende voedingsmiddelen te consumeren die een bron van ijzer zijn zoals,
groene bladgroenten bv. Spinazie, broccoli, spruiten maar ook voldoende granen, noten en zaden.
Ook is het aangeraden bij elke maaltijd een vitamine C bron te nuttigen. Dit zal de opname van
ijzer bevorderen. Voorbeelden van vitamine C bronnen zijn: citrusvruchten, vers fruit, verse
groenten,…
Ook is het op te merken dat te hoge consumptie van koffie, rode wijn en thee de opname van ijzer
kan verhinderen. Dit omdat hier tanines in aanwezig zijn die complexvorming met ijzer kunnen
aangaan. Indien de aanbreng van ijzer via de voeding nog niet voldoende is kan je ook
supplementen nemen. Doe dit in samenspraak met de arts! Ten laatste heb je als vegan een
hogere eiwitbehoefte. Dit omdat plantaardige voedingsmiddelen van lagere biologische
beschikbaarheid zijn dan dierlijke eiwitten. Met andere woorden ze bevatten niet alle essentiële
aminozuren. Hierdoor hebben vegans een hoger eiwitbehoefte van wel 1,3x meer. Eiwitten zijn
belangrijk voor de spieropbouw. Consumeer dus voldoende volwaardige vleesvervangers zoals
tofu en sojaeiwit. Ook peulvruchten, seitan, tempeh en mycoproteïnen zijn goede
vleesvervangers. Let op sommige vleesvervangers kunnen te veel verzadigde vetten en zout
bevatten.
Document Outline
Voedingswaarden