Psychodiagnostiek 3 Klinische psychologie

Dit is een samenvatting van het vak psychodiagnostiek 3 klinische psychologie. Het bevat de slides en notities van de 3 hoorcolleges, maar ook van alle weblectures.

Preview samenvatting (3 van de 102 pagina's)

Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt Psychodiagnostiek 3 KLP Samenvatting Inhoudsopgave 3.2.1 Informatie verzamelen ....................................................................................................................... 12 4.3.1 Exploreren en toetsen ................................................................................................................... 22 4.3.2 Voorlopig integratief beeld opstellen ........................................................................................... 26 5.3.1 Stap 1: onderzoekshypothesen ..................................................................................................... 49 5.3.2 Stap 2: selectie van onderzoeksmiddelen ..................................................................................... 50 5.3.3 Stap 3: Opstellen van toetsingcriteria ........................................................................................... 80 Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt 6.2.1 Stap 1: integreren ............................................................................................................................... 90 6.2.2 Stap 2: Interventies oplijsten .............................................................................................................. 92 6.2.3 Stap 3: Interventies toetsen ............................................................................................................... 94 6.2.4 Stap 4: Aanbevelingen kiezen ........................................................................................................... 100 6.3.1 Schriftelijke rapportering .................................................................................................................. 100 6.3.2 Mondelinge rapportering ................................................................................................................. 101 6.3.3 Adviesgesprek ................................................................................................................................... 102 Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt 1. Hoofdstuk 1: Introductie en praktische informatie 1.1 Introductie Definitie klinische psychodiagnostiek - Oordeelsvorming/ zoek- en beslissingsproces: informatie verzamelen, interpreteren en integreren - In een dialoog tussen diagnosticus en cliënt + omgeving o Omgeving: familie, vrienden, buren, een andere hulpverlener - Klachten & psychisch functioneren van de cliënt + invloed omgeving (extern) en persoonlijkheid/temperament (intern) - Gefaseerd proces, gebaseerd op hypothesetoetsing - Doel = ontwerpen van de meest adequate aanpak van de problemen  In de definitie komen die uitgangspunten ook terug. 1.2 Stellingen “PSD gaat vooraf aan de behandeling” - Kwaliteitsvolle PSD = voorwaarde voor: o Effectieve hulpverlening o Efficiënte hulpverlening - Maar … ruimer  PSD voor, tijdens en na interventies o Startpunt voor interventie(s) o Middel om interventie(s) bij te sturen o Middel om effect van interventie(s) te evalueren - Interventies hebben ook diagnostische waarde o Interventie(s) als toets van je IB Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt - Monitoring is systematisch bij bijvoorbeeld depressie de klachtenlijst voorleggen en vragen of die klopt, zodat we het verloop van de klachten kunnen volgen. - Klimaat en proces kan je ook monitoren. Casus Bert, 37 jaar, burn-out - ROM a.d.h.v. Checklist Individuele Spankracht (CIS20r) o = vragenlijst die specifiek voor burn-out klachten is. De vragenlijst gaat zowel mental als fysieke uitputtingklachten nagaan, en die gaat na hoe het zit in de laatste periode. Je gaat die meerdere keren afnemen doorheen de tijd en je gaat de vermoeidheidsklachten systematisch zien dalen. o Als je ziet dat de klachten niet dalen, of toenemen, of onvoldoende dalen, dan kan dat bijvoorbeeld een reden zijn om te gaan doorverwijzen. Het is een signaal dat wat we doen onvoldoende werkt. - Je kan kijken of de daling significantie is, of klinisch is, maar daar gaan we hier nu niet op inzoomen. Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt Voorbeel van een schaal die de behandelrelatie aangaat, die het klimaat en het proces nagaat en we gaan die ook gebruiken om meerdere keren doorheen het proces afnemen. “Je kan een PSD onderzoek doen zonder één instrument af te nemen” - Niet enkel tests en vragenlijsten, maar ook interview (cf. ‘intake’), observatie en registratie. o Niet enkel in het de diagnostiek doe je observaties, maar ook in andere settings, zoals bijvoorbeeld een klasobservatie, een observatie van de thuissituatie, … o Registratie: G-schema’s, dagboeken, allemaal vormen van registraties die je gaat inzetten tijdens je diagnostisch proces en zijn dus ook vormen van psychodiagnostiek. - Niet enkel scores, maar ook inhoudelijke, formele en relationele aspecten Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt o Inhoudelijk aspect: welke thema’s worden aangehaald in een interview, welke thema’s worden vermeden o Formele luik: hoe worden de zaken gebracht, op welke manier worden die thema’s aangehaald, hoe worden die vragenlijsten ingevuld, o Relationele aspect: hoe is de relatie tussen de cliënt en de diagnosticus, hoe gaat die cliënt de relatie aan, … o Hoe minder ziekteinzicht bij de persoon, hoe meer dat je die formele en relationele aspecten gaat gebruiken en ga je minder kijken naar de inhoud en wat er precies wordt gezegd, bijvoorbeeld iemand die psychotisch is, of iemand die een persoonlijkheidsstoornis heeft, ga je nog meer naar die twee laatste aspecten kijken. Dan gaat het meer over HOE iemand iets vertelt, dan WAT die persoon vertelt. o Dat geeft ook aan waarom wij als psychodiagnosticus belangrijk zijn, als het enkel ging over het afnemen van testen en het omzetten van scores naar resultaten, dan kon alles met de computer gebeuren en dan is er geen meerwaarde om een persoon daarvoor in te zetten. “Ik heb tijdens mijn exploratiestage niet aan PSD gedaan” - Enerzijds: is mogelijk in zeer specifieke settings - Anderzijds: je doet meer/sneller aan PSD dan je denkt o PSD testdiagnostiek o Voorwaarde voor goede begeleiding o Verschillende gezichten in verschillende lijnen/werksettings Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt 2. Hoofdstuk 2: Uitgangspunten en PSD procesmodel Diagnostiek is overal… - Toekennen van oorzaken aan gedragingen - Mensen indelen in “types”  Iedereen doet het, elke dag Basis van het PSD proces = empirische cyclus - We gaan kijken onderbouwd iets is, en dat we systematisch een aanpak gaan hanteren. Uitgangspunten 1. PD handelt en denkt als een scientist-practitioner o We gaan niet zomaar met de ‘natte vinger’ testen afnemen, nee we gaan echt wel wetenschappelijk te werk gaan. 2. PD stelt de cliënt steeds centraal 3. PD handelt en denkt interventiegericht 4. PD handelt en denkt systematisch Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt 5. PD hanteert een transactioneel referentiekader o KOP-model, er is een wisselwerking tussen het individu en de omgeving en dat die elkaar gaan beïnvloeden  Bv. Als je iemand hebt dat heel perfectionistisch is, en die werkt op een plaats waar de baas daar ook veel waarde aan hecht, dat alles juist gebeurt, dat perfectionisme eigenlijk gaat bekrachtigen, dan zou dat terug een invloed hebben op de persoon. Maar het kan wel uit de hand gaan lopen wanneer dat er bijvoorbeeld heel veel verwacht wordt.  In die zin: je hebt altijd de kenmerken van het individu, je hebt de kenmerken van de omgeving en je hebt een wisselwerking tussen de beide en als die wisselwerking niet goed is, dan ga je klachten of problemen krijgen.  Dus als iemand zich aanmeldt met klachten of problemen ga je niet enkel kijken naar het individu, maar ook naar de omgeving en de wisselwerking tussen beide.  Bv. Een kind met een bepaald temperament heeft vaak woede uitbarstingen en afhankelijk van hoe de omgeving daarop reageert, bv. Die woede uitbarstingen negeren, straffen, aandacht geven, afhankelijk van de reactie, gaat dat weer een invloed geven op het kind op het gedrag van het kind enzovoort. Het kind kan zich genegeerd voelen, afgewezen voelen, of gaat nog meer op die manier aandacht proberen te vragen om dat die merkt van dit is een manier waarop ik eindelijk aandacht krijgt, enzovoort.  Belangrijk dus om te kijken naar de wisselwerking tussen beide, maar ook om dit te doen doorheen alle fasen van het proces.  Zowel bij de intake fase, maar ook nadien als je het KOP gaat linken met het VIB, wanneer je de hypothesen gaat formuleren, zie dat je die formuleert over verschillende delen van dat KOP model, en de verbanden ertussen, maar ook als je aanbevelingen gaat doen, die verschillende delen in het achterhoofd houden. Psychodiagnostiek 3 KLP Katrien Verdickt 6. PD werkt constructief samen met de cliënt en andere betrokkenen 7. PD handelt en denkt fair en cultuurbewust o Als je iemand voor je hebt met een allochtone afkomst, of iemand die beperkt is, dat je daar rekening mee houdt in je diagnostiek. 8. PD benut en versterkt de positieve aspecten van cliënt en omgeving 9. Het handelen van de PD is steeds in lijn met de deontologische code, wettelijke richtlijnen, ethische normen en waarden  Hier wordt er niet dieper op ingegaan, maar de docent beschouwd het wel als leerstof, dus opfrissen! 10 <h1>Document Outline</h1><li>1. Hoofdstuk 1: Introductie en praktische informatie<li>1.1 Introductie</li><li>1.2 Stellingen</li><li>2. Hoofdstuk 2: Uitgangspunten en PSD procesmodel</li><li>3. Hoofdstuk 3: Aanmelding<li>3.1 Doelstellingen</li><li>3.2 Handelen<li>3.2.1 Informatie verzamelen</li><li>3.3 Denken</li><li>3.4 Afronding</li><li>Hoofdstuk 4: Intake<li>4.1 Doelstellingen</li><li>4.2 Handelen</li><li>4.3 Denken<li>4.3.1 Exploreren en toetsen<li>4.2.1.1 Binnen (intake)gesprek(ken)</li><li>4.3.1.2 Combinatie gesprek(ken) & screeningsinstrumenten (1)</li><li>4.3.1.3 Combinatie gesprek(ken) & screeningsinstrumenten (2)</li><li>4.3.2 Voorlopig integratief beeld opstellen<li>4.3.2.1 Stap 1: verzamelde informatie ordenen ( volledig?</li><li>4.3.2.2 Stap 2: informatie clusteren</li><li>4.3.2.3 Stap 3: verbanden leggen = opstellen VIB</li><li>4.3.2.4 Stap 4: Hypothese(n) oplijsten</li><li>4.3.2.5 Stap 5: voor elke hypothese nagaan “is deze hypothese reeds betrouwbaar getoetst?”</li><li>4.3.2.6 Stap 6</li><li>4.4 Afronding</li><li>5 Hoofdstuk 5: Aanvullend onderzoek<li>5.1 Doelstellingen</li><li>5.2 Handelen</li><li>5.3 Denken<li>5.3.1 Stap 1: onderzoekshypothesen</li><li>5.3.2 Stap 2: selectie van onderzoeksmiddelen<li>5.3.2.1 Dekt alle geselecteerde hypothesen</li><li>5.3.2.2 Meetpretentie en inhoud</li><li>5.3.2.3 Psychometrische criteria</li><li>5.3.2.4 Praktische criteria</li><li>5.3.2.5 Afstemming op cliënt</li><li>5.3.3 Stap 3: Opstellen van toetsingcriteria<li>5.3.3.1 Toetsingscriteria voor interviews & obsevatie</li><li>5.3.3.2 Toetsingscriteria voor gevalideerde instrumenten</li><li>5.3.3.3 Toetsingscriteria voor kwalitatieve registratie-opdrachten</li><li>5.3.3.4 Toetsingscriteria voor experimenten (ABA)</li><li>5.4 Afronding</li><li>Hoofdstuk 6: Advies en rapportering<li>6.1 Doelstellingen</li><li>6.2 Denken<li>6.2.1 Stap 1: integreren</li><li>6.2.2 Stap 2: Interventies oplijsten</li><li>6.2.3 Stap 3: Interventies toetsen<li>6.2.3.1 Kenmerken van geselecteerde vakjes/pijltjes</li><li>6.2.3.2 Effectiviteit van interventies</li><li>6.2.3.3 Praktische overwegingen</li><li>6.2.3.4 (Persoonlijkheids)profiel van de cliënt</li><li>6.2.3.5 Visie van de cliënt</li><li>6.2.4 Stap 4: Aanbevelingen kiezen</li><li>6.3 Handelen<li>6.3.1 Schriftelijke rapportering</li><li>6.3.2 Mondelinge rapportering</li><li>6.3.3 Adviesgesprek</li><li>6.4 Afronding</li>