VAMA 3
Professionele gesprekstechnieken
Les 1; gelijkwaardige communicatie
Professionele werkrelatie
Enkele modellen;
Sociale emotionele rol; relatie, vertrouwen
Taakgerichte rol; procedure, doelen, gespreksproces. Je moet ook vooruit gaan
Vertrouwensrelatie; beide hebben om van een vertrouwensrelatie te spreken. Hoort bij sociale
emotionele. Wederzijds
Is essentieel bij de aanpak van een veranderingsproces
• Heeft zelfs meer effect op dat proces dan de eigenlijke methode
• Start al bij het 1ste moment
• Zal groeien naarmate de gespreksleider zich deskundig, betrouwbaar en betrokken toont
+ bereidheid om feedback te vragen en geven=> zegt iets over gelijkwaardige communicatie.
Dialoog aangaan
Dubbele rol
Te grote betrokkenheid
Zelfbescherming
Niet kunnen loslaten
Afstandelijkheid
Grenzen vervagen
Minimaliseren
Verliefdheids- en/of vriendschapsgevoelens
Onverschilligheid
Redder / beschermer
Gebrek aan empathie
zelfredzaamheid
Teveel taakgericht; afstand, als bescherming, dat je niet teveel mee weent. Geen problemen
minimaliseren; leef je in, toon empathie.
te nabij; doel contact uit ook verliezen. Wel geloven in krachten van ander, niet uit handen nemen.
voortdurend afwegen, balans zoeken gedurende je hele leven. Kan veranderen doorheen leven
want perspectieven veranderen.
Hoe hanteren
Hanteren; door jezelf te kennen. Weet wat je gesprekspartner belangrijk vindt. Afspraken/
verplichtingen nakomen, nakomen van afspraken en doen wat je beloofd. (= integer) ook fouten
kunnen toegeven, respect hebben.
• Aansluiten bij je gesprekspartner
• Als SW-er bewust hanteren van eigen grenzen
• Duidelijke grenzen stellen
• Integer handelen (doel organisatie en rol SW)
Oriëntatie op : (voorbereidingsfase)
Onderwerp en doel - gesprekspartner
Rol en doelstelling
- situatie
Communiceren vanuit gelijkwaardigheid
Mentale kaart met ladder van gevolgtrekkingen.
We moeten naar meerzijdige kant, samen vinden. Bewust zijn
dat je beide andere perspectieven hebben. meerzijdig=> gelijkwaardige comm.
Nieuwsgierig naar denkpatroon andere, vanuit meerzijdige kaart aan de slag gaan
4 basisprincipes
Anders denken doen luisteren omgaan met gevoel en praten
De 4 Levens (basis) posities
4 modellen
1) Fundamentele overtuiging jezelf, andere, de wereld. Vertrekken van positie, ik ben oké dus jij
bent ook oké. De vraag is welke levenspositie/ basishouding hebben.
Gelijkwaardigheid zit aan de pluskant. We geraken er wel uit. ‘ik kan alles dus ik weet het’.
Bewegen binnen roos is mogelijk.
2. OKV model / Ego posities
Vanuit ik positie communiceren. Bepaald perspectief van ouder en kind. Ouder; communiceren
zoals je zelf geleerd hebt, zorgzaam. Kan zowel kritisch als voedend zijn. Kan ook in zorgende
gesprekken. ⇔ voedende rol; in ouder positie is andere in kinderpositie zetten
Volwassene; rationele, correcte manier omgaan met kind. Is correct open en duidelijk, emoties
onder controle. Ouder kan ook ouder oproepen. (zie overzicht)
• O = O (conflict) of O = K (slachtoffer )
• K = O (vermanend of helpend)
• K = K (plezier, maar weinig uitkomst)
De kunst is de transitie te doorbreken en het gesprek te voeren vanuit de V positie.
V = V (rustig rationeel gesprek)
gelijkwaardige communicatie
3. Drama driehoek
Eens in driehoek dan ben je vertrokken voor een negatieve spiraal.
Aanklager; ziet eigen aandeel niet, voedt het slachtoffer. Voordeel; je voelt je
beter en je staat boven de ander; je creëert afstand.
Redder; gebeurd ongevraagd. Gevaar om naar aanklaag rol te gaan. Voordeel
geeft voldoening, je helpt, je bent oke.
Slachtoffer; roept zorg, redder uit. Geen verantwoordelijkheid als voordeel.
Onmachtig
wordt niet opgelost, iedereen blijft in zijn rol
winnaars driehoek.(hoe wel) Niet op persoon maar situatie zelf werken. naar midden driehoek
gaan. Aanklager mag assertief zijn maar op gelijkwaardige manier. Door correct feedback te geven.
Helper mag zorgend blijven, maar afstand nemen en wachten tot je de vraag van hulp krijgt. Geloof
in de zelfredzaamheid van de ander. Iedere mens is oke. Slachtoffer;
realistisch naar kijken, erkennen dat er dingen kunnen gebeuren maar iedereen heeft krachten.
basis eerlijk zijn met jezelf
winnaarsdriehoek, meerzijdige kaart, meer gelijkwaardige communicatie
Document Outline
Professionele gesprekstechnieken
Les 1; gelijkwaardige communicatie
Professionele werkrelatie
Dubbele rol
Hoe hanteren
Communiceren vanuit gelijkwaardigheid
4 basisprincipes
De 4 Levens (basis) posities
4 modellen
2. OKV model / Ego posities
3. Drama driehoek
Drama VS winnaarsdriehoek
Oefeningen ego-posities
Les 2 (thuis); Gespreksmodellen
Informatievergarend gesprek
Stap 1 : Duidelijkheid scheppen / vertrouwensrelatie opbouwen
Stap 2 : Vragen stellen, Doorvragen en samenvatten
Stap 3 : Afronden en bedanken
Advies gesprek
Stap 1 : Exploratiefase
Stap 2 : Formuleren van het advies
Stap 3 : Bespreken van de oplossingen
Stap 4 : Afrondings- en evaluatiefase
Doorverwijzingsgesprek
Stap 1 : Vertellen en meedelen dat je zal doorverwijzen.
Stap 2 : Leg uit waarom je niet kan helpen
Stap 3 : Schets de doorverwijsmogelijkheden.
Stap 4 : Overleg of de vraagsteller wel wil doorverwezen worden.
Stap 5 : Besluitvorming op basis van een verantwoorde eigen keuze
Stap 6 : Maak afspraken over de introductie
Stap 7 : Bouw een follow-up en controle moment in.
Slechte nieuwsgesprek
Stap 1 : Het slechte nieuws brengen
Hoe ?
Stap 2 : Opvangen van reacties en emoties
Hoe ?
Stap 3 : Redenen en motieven aanbrengen = het begrijpen waarom
Stap 4 : Probleem oplossing (wat nu … en hoe verder …)
1. Wat is agressie?
2. Vormen van agressie
Mix van vormen
3. Lichamelijke verschijnselen
Tijdens
4. Gefaseerd verloop: de aanvalscyclus
Startfase of reactiefase
Aanpak startfase
Escalatiefase
Aanpak escalatiefase
Crisisfase
Aanpak crisisfase
Herstelfase
Aanpak herstelfase
Terugslagfase
Aanpak terugslagfase
5. Basisprincipes in het omgaan met agressief gedrag
6. Actieplan
Eigen emoties controleren
Tegelijkertijd inschatten van de situatie
Keuze van de strategie
Vermijden, ontwijken, vluchten,…
Confrontatie
De-escalatie
Opvolging en verwerking
Oefening
Video 1;
Video 2;
Oplossingsgericht werken
Probleemgericht vs Oplossingsgericht
Uitgangspunten
www-model naar verandering
Werkelijkheid
Wens
Waardering
VAN DAM C, Coachen naar verandering, Intersentia Educatief, 2015 Antwerpen
Gesprekshouding
De kunst van het vragenstellen
1. De wonder- of mirakelvraag
2. Schaalvragen en kleine stapjes
3. Stel open vragen, niet ‘waarom’ ?
4. Vraag door
5. Nuttigheids- en doelstellingsvragen
6. Verhelder de veranderbehoefte
7. Continueringsvragen
8.Copingvragen
9. Uitzonderingsvragen
10. Vragen naar talenten
11. Vraag naar waardering
12. Toekomstvragen
Krachtgerichte tools – mindmap
Krachtgerichte tools – levenslijn
7 stappendans - Cauffman
H4. BESLUITVORMING
11.10 Besluitvorming
Algemeen
De manier waarop besluiten genomen worden:
Verschillende manieren
1. Zichzelf dit recht toeschrijven
2. Vorming van een tweemansblok
3. Kliekvorming
4.Meerderheidsbesluit
5. Het onder druk zetten van de tegenstanders
6. Schijnbare eenstemmigheid
7. Werkelijke overeenstemming (hiernaar streven!)
Alle G-leden:
11.11 Basisstappen in besluitvorming
De 5 basisstappen
Om aan besluitvorming te doen via werkelijke overeenstemming-> 5 basisstappen:
1. De nauwkeurige probleemdefiniëring (beeldvorming)
Vermijden:
Valkuilen:
Hulpmiddelen
2. Het voorstellen van verschillende oplossingen
Vermijden:
Valkuilen:
Hulpmiddelen
3. Het bekijken en toetsen van de voorgestelde oplossingen (oordeelsvorming)
Vermijden:
Valkuilen:
Hulpmiddelen:
4. Het kiezen van een oplossing (besluitvorming)
Vermijden
Valkuilen:
Hulpmiddelen:
5. De planning en uitvoering
Vermijden:
Valkuilen:
Hulpmiddelen:
VAMA3 LESDAG 5 Leiderschap
INLEIDING
12.1 Inleiding Leiderschapsstijl
12.2 Hoe denken over leiderschap in de loop der tijden veranderde
Invloed en positie
“de functionele benadering” :
13.1 Inleiding situationeel leiderschap
Leiderschapsstijlen
SITUATIONEEL LEIDERSCHAP
13.5 Vier basisstijlen in situationeel leiderschap
Kwadrant 3: PARTICIPERENDE STIJL
Kwadrant 4: DELEGERENDE STIJL
13.6 De directieve stijl
De directieve leider:
13.7 De overtuigende stijl
De overtuigende leider/ coachend:
13.8 De participerende stijl
De participerende leider:
13.9 De delegerende stijl
De delegerende leider:
13.12 Leiderschap en het ontwikkelingsniveau van de groepsleden
Ontwikkelingsniveau:
4 ontwikkelingsniveaus en hun leiderschapsstijl
Verband tussen ontwikkelingsniveau en L-stijl
Opmerkingen;
Remmerswaal: nog 4 factoren
13.13 Leiderschap en groepsontwikkeling
Fasen van G-ontwikkeling
1. Voorfase (niet in elke benadering)
2. Oriëntatiefase:
3. Invloedsfase of machtsfase:
4. Affectiefase:
5. Autonome G
6. Afsluitfase
13.14 Leiderschap en type groep
Groepstypen
G’n waarin taakaspecten centraal staan:
G’n waarin procesaspecten centraal staan
13.15 Leiderschap en organisatietype
Mechanistische en organistische organisaties
13.16 Leiderschap en eigen ontwikkeling als professional
Ontwikkelingsfasen van de professional (vb. groepswerker, vormingswerker, leerkracht,…)
Algemeen:
Stijlbereik:
Fase 1: nadruk op inhoud en procedures om het over te brengen
Fase 2: aandacht voor het interactieniveau
Fase 3: nadruk op eigen bestaansniveau
Fase 4: “senior-niveau” / niet meer vast aan de context
Overzicht situationeel leiderschap
Kwadrant 2: OVERTUIGENDE STIJL
Kwadrant 1: DIRECTIEVE STIJL
Mechanische organisatie
Organische organisatie
Oefeningen
13.17 Leiderschap en persoonlijke affiniteit
Casus 1;
CONCLUSIE:
De directieve leider:
Casus 2+ analyse
Factor 1
Factor 2
Factor 3
Factor 4
Conclusie
Casus 3
Factor 1
Factor 2
Factor 3
Factor 4
Conclusie
TRAINING 7: Rollen in een team, de teamrollen volgens BELBIN
1. Inleiding; samenwerken in een team
2. De teamrollen volgens Belbin
“Voorzitter / Coördinator (C):
Vormer (V):
Plant (P):
Monitor (M):
Bedrijfsman (B):
(bron)Onderzoeker (O):
Groepswerker (G):
Afmaker / zorgdrager (A):
Verder spreekt Belbin ook nog over:
Specialist:
Mix van rollen: