Jana De Beir
Master strategische communicatie
2020-2021
HEDENDAAGSE STROMINGEN
Jana De Beir
Master strategische communicatie
2020-2021
INHOUDSTAFEL
MAATSCHAPPELIJKE ROL VAN DE MEDIA ............................................................................................................... 6
SPANNINGSVELDEN ......................................................................................................................................... 6
PARADIGMA’S .............................................................................................................................................. 12
WETENSCHAPPELIJKE BENADERINGEN ................................................................................................................ 16
HISTORISCH OVERZICHT .................................................................................................................................. 20
ALMACHTIGE MEDIA...................................................................................................................................... 21
ALMACHTIGE ONTVANGER .............................................................................................................................. 22
ALMACHTIGE MEDIA HERONTDEKT ................................................................................................................... 24
PROBLEMEN MET ALMACHTIGE MEDIA-EFFECTONDERZOEK ................................................................................... 25
MEDIA(STROMINGEN) IN HET MAATSCHAPPELIJK DEBAT ....................................................................................... 26
BESLUIT ...................................................................................................................................................... 27
INLEIDING.................................................................................................................................................... 28
HISTORISCHE CONTEXT .................................................................................................................................. 28
BANAAL NATIONALISME (MICHAEL BILLINGS) ...................................................................................................... 30
MEDIA-EVENEMENTEN (DAYAN & KATZ) ........................................................................................................... 31
MEDIA-EVENEMENTEN: WHAT’S IN A NAME? ..................................................................................................... 33
BESLUIT ...................................................................................................................................................... 33
KRITIEK (NICK COULDRY) ................................................................................................................................ 35
INLEIDING.................................................................................................................................................... 36
HISTORISCHE CONTEXT .................................................................................................................................. 36
CENTRALE CONCEPTEN ................................................................................................................................... 38
ONDERZOEK ................................................................................................................................................ 41
BESLUIT ...................................................................................................................................................... 47
KRITIEK ....................................................................................................................................................... 48
INLEIDING.................................................................................................................................................... 49
HISTORISCHE CONTEXT .................................................................................................................................. 49
CENTRALE CONCEPTEN ................................................................................................................................... 52
ONDERZOEK ................................................................................................................................................ 57
BESLUIT ...................................................................................................................................................... 58
KRITIEK ....................................................................................................................................................... 59
INLEIDING.................................................................................................................................................... 60
HISTORIEK ................................................................................................................................................... 60
VANDAAG – ‘DIGITALE, ONAFHANKELIJKE PLATFORMEN’ ....................................................................................... 63
ONDERZOEK ................................................................................................................................................ 65
VOORBEELDEN ............................................................................................................................................. 67
BESLUIT ...................................................................................................................................................... 69
Jana De Beir
Master strategische communicatie
2020-2021
POLITICAL ENTERTAINMENT: CENTRALE VRAGEN ................................................................................................. 71
CONCEPTEN ................................................................................................................................................. 71
DIGITALE, POSTMODERNE OMGEVING ............................................................................................................... 72
REFLECTIEVE JOURNALISTIEK ........................................................................................................................... 72
ONDERZOEK ................................................................................................................................................ 73
VOORBEELDEN ............................................................................................................................................. 75
BESLUIT ...................................................................................................................................................... 78
POLITICAL ENTERTAINMENT: CENTRALE VRAGEN ................................................................................................. 79
CONTEXT .................................................................................................................................................... 79
CONCEPTEN ................................................................................................................................................. 80
VOORBEELDEN ............................................................................................................................................. 85
BESLUIT ...................................................................................................................................................... 88
Jana De Beir
Master strategische communicatie
2020-2021
HOOFDSTUK 1: INLEIDING
o Wetenschapsbenadering
Dominante wetenschapsbenadering: Kunnen wetenschap en politiek wel losgemaakt
worden van elkaar?
Alternatieve benadering: Doen jullie niet aan politiek ipv aan wetenschap?
o De stromingen geven een antwoord op de vraag ‘Wat is de maatschappelijke rol van media?’
Stromingen onder pluralistisch consensudenken zien vooral een positieve rol van media
(er is dus ook geen nood aan alternatieve media)
Effectstudies: Focus op wensen en behoeften van mensen
Media en nationale identiteit: Focus nog steeds bij wensen en behoeften van
mensen, maar ook aandacht voor de inhoud van media
Jana De Beir
Master strategische communicatie
2020-2021
Stromingen onder kritisch conflictdenken maken zich zorgen over de rol van media
Politieke economie zegt ‘ik begrijp dat de andere stromingen vinden dat media
leiden tot individuele zelfontplooing’ maar ze vinden dat het gaat over een illusie
van individuele zelfontplooing
Alternatieve media: zoektocht naar alternatieven voor de kritiek vanuit politieke
economie en culturele studies
Laatste 3 stromingen zijn actuele ontwikkelingen en vormen de zoektocht naar
alternatieven binnen het medialandschap voor de kritiek die politieke economie en
culturele mediastudies kunnen ontwikkelen op allerlei media
o Almachtige media vertrekt vanuit consensusvisie op de samenleving, een consensus die
bedreig wordt via nieuwe media
o Almachtige ontvanger vertrekt ook vanuit consensusvisie maar gaat vooral uitspraken doen
over hoe consensus wordt beriekt binnen een maatschappij obv het gebruik van media
o Politieke economie: hoe heeft de economische structuur van media een invloed op hoe zij
bestaande machtsrelaties bestendigen of uitdagen
o Culturele mediastudies: focus op hoe via media normen worden geimpliceerd en hoe via
media een ideologische strijd tussen verschillende identiteiten plaatsvindt
Jana De Beir
Master strategische communicatie
2020-2021
HOOFDSTUK 2: ALGEMENE SITUERING
1 MAATSCHAPPELIJKE ROL VAN DE MEDIA
o Is er een verschil tussen de feitelijke en wenselijke functies van media?
o Hebben media een sterke of beperkte invloed op gebruikers?
o Bieden media diverse en tegengestelde visies op vraag van de consument? Of herhalen zij
vooral eenzijdige visies die dominante waarden en belangen reproduceren?
o Hebben media een verbindend of isolerend effect op hun gebruikers?
o Zijn het media die veranderingen in de maatschappij vooruit stuwen (als oorzaak of motor)
of passen media zich aan maatschappelijke veranderingen aan (gevolg of weerspiegeling)?
o Dragen media bij aan de totstandkoming van een maatschappelijke consensus? Of
bestendigen zij in de eerste plaats maatschappelijke ongelijkheid?
o …
2 SPANNINGSVELDEN
o Spanningsvelden zijn gebaseerd op tegengestelde mens- en/of maatschappijvisies
o Zij vormen niet het resultaat, maar het startpunt, van wetenschappelijk onderzoek: het is
vanuit een bepaalde mens- of maatschappijvisie dat onderzoeksvragen vorm krijgen, waarop
vervolgens via wetenschappelijk onderzoek een antwoord wordt gezocht
o Spanningsvelden geven ons toegang tot de vooronderstellingen over mens, media en
maatschappij van waaruit een bepaalde stroming vertrekt
2.1 OBJECT VS SUBJECT Hebben media een sterke of beperkte invloed op gebruikers?
o Tegenstelling in mensvisie
Objectvisie: mens als passief, ontvanger of consument, afhankelijke en dus beïnvloedbaar
Subjectvisie: mens als actief, zender en producent, onafhankelijk
o Focus op de impact van media en communicatie op hun gebruiker(s)
Objectvisie: ‘wat doen media met mensen?’
Subjectvisie: ‘wat doen mensen met media?’
Jana De Beir
Master strategische communicatie
2020-2021
o Verschuivingen doorheen de geschiedenis waarbij afwisselend de object- en subjectvisie
overheersten Deze verschuivingen hangen samen het ontstaan van nieuwe media, en meer bepaald met
het reflecteren over hun potentiële impact op machtsverhoudingen in een samenleving
Objectvisie: domineert wanneer gevestigde elites zich zorgen maken over de impact van
nieuwe media op bestaande machtsverhoudingen (in dat geval vertrekken zij van een
veronderstelde sterke invloed op gebruikers)
Bv: ontstaan van het schrift, de massapers, cinema, televisie, games en sociale media
Bv: vandaag bezorgdheden over de verspreiding van fake news via sociale media
Subjectvisie: domineert wanneer er sprake is van ‘verzet’ en nieuwe media worden
verwelkomd door andere groepen dan elites (nieuwe media werden doorheen de
geschiedenis vaak als democratiseringsprojecten ingezet) Bv: ontstaan van de openbare omroep was ingebed in een maatschappelijk project
van ‘volksverheffing’
Bv: het internet werd in eerste instantie door de andersglobaliseringsbeweging
verwelkomd als een platform om informatie uit te wisselen, contacten te leggen en
acties te organiseren buiten de kanalen van commerciële massamedia
2.2 MAATSCHAPPIJCENTRISCH VS MEDIACENTRISCH Veranderen media de samenleving of verandert de samenleving media?
o Richting van maatschappelijke verandering (tegenstelling in maatschappijvisie)
Mediacentrische visie: media als oorzaak, motor of startpunt van maatschappelijke
verandering (media centraal)
Maatschappijcentrische visie: media als gevolg, weerspiegeling of eindpunt van
maatschappelijke verandering (organisatie samenleving centraal)
o Speelt vooral een rol wanneer het gaat over de relatie tussen nieuwe technologieën enerzijds
en veranderingen in de sociale structuur of culturele diversiteit van een samenleving
anderzijds
Mediacentrisch: technologisch determinisme vertrekt vanuit de veronderstelling dat
nieuwe technologie op een onafhankelijke manier allerlei veranderingen tot gevolg heeft
in de sociale structuur en culturele diversiteit van een samenleving
Maatschappijcentrisch: veranderingen in de sociale structuur van een samenleving
hebben nieuwe technologieën tot gevolg door die nieuwe technologieën vervolgens
op een welbepaalde manier in te zetten, leiden die op hun beurt tot een andere diversiteit,
bijvoorbeeld qua opinies
Jana De Beir
Master strategische communicatie
2020-2021
o Voorbeelden: eerst mediacentrische visie, dan maatschappijcentrische visie
Is het de verantwoordelijkheid van het internet dat we vandaag in een
informatiemaatschappij leven? Of heeft het internet zich kunnen ontplooien dankzij een
open, democratische samenleving die vrijheid van meningsuiting toelaat?
Was het professionele propaganda-apparaat van de nazi’s verantwoordelijk voor hun
opkomst en succes in Duitsland? Of kon dit professionele propaganda-apparaat enkel
ontstaan in een samenleving die snakte naar leiderschap en eenvoudige totalitaire
oplossingen?
Wordt de oorzaak van geweld bij jongeren gezocht in hun mediagebruik, bijvoorbeeld het
bekijken van actiefilms of het spelen van gewelddadige games, of bij hun sociale
achtergrond, zoals (kans)armoede, werkloosheid, mishandeling, etc.?
Werd de Arabische lente mogelijk gemaakt door sociale media, of heeft een structureel
gebrek aan kansen een context gecreëerd waarbij sociale media als katalysator konden
dienen voor grootschalige protesten?
Wordt de verkiezingsoverwinning van Donald Trump als president van de Verenigde
Staten verklaard door de verspreiding van fake news via Facebook of door de stijgende
ongelijkheid en daarmee gepaard gaande gevoelens van machteloosheid binnen de
Amerikaanse samenleving?
o Speelt een rol bij het duiden van de relatie tussen beeldvorming en politieke
krachtsverhoudingen:
Mediacentrische visie: nadruk op de invloed van een bepaalde beeldvorming door/in
media op wijzigingen in politieke voorkeuren bij peilingen of verkiezingen Voorbeeld: De passage van een toen nog relatief onbekende Bart De Wever (van de
politieke partij Nieuw-Vlaamse Alliantie of N-VA) in het televisieprogramma De Slimste
Mens ter Wereld in 2008 wordt door velen beschouwd als het moment waarop hij
wereldbekend werd in Vlaanderen, met politiek succes tot gevolg.
Maatschappijcentrische visie: aandacht voor hoe bestaande krachtsverhoudingen een
bepaalde beeldvorming tot gevolg hebben, die een weerspiegeling ervan vormt Voorbeeld: Tijdens verkiezingen verdeelt de openbare omroep haar spreektijd per
politieke partij volgens de grootte van de parlementaire fracties. Dit heeft rechtstreeks tot
gevolg dat kleinere partijen en sociale bewegingen weinig tot geen media-aandacht
krijgen en het politieke debat dus tot de standpunten van de op dat moment grootste
partijen wordt beperkt.
Document Outline
1 maatschappelijke rol van de media
2 spanningsvelden
2.1 object vs subject
2.2 maatschappijcentrisch vs mediacentrisch
2.3 centrifugaal vs centripetaal
2.4 objectivisme vs subjectivisme
2.5 materialisme vs culturalisme
2.6 pluralistische media vs dominante media
2.7 consensusmodel vs conflictmodel
3 paradigma’s
3.1 Pluralistisch consensusdenken
3.2 kritisch conflictdenken
3.3 neoliberalisme bij consensusdenken en kritisch conflictdenken
4 wetenschappelijke benaderingen
4.1 dominante wetenschapsbenadering
4.2 alternatieve wetenschapsbenadering
4.3 overzicht
1 historisch overzicht
2 Almachtige media
3 Almachtige ontvanger
3.1 Beperkte effecten
3.2 Gebruikersperspectief
4 Almachtige media herontdekt
5 Problemen met almachtige media-effectonderzoek
6 Media(stromingen) in het maatschappelijk debat
7 Besluit
1 inleiding
2 Historische context
3 Banaal nationalisme (michael billings)
4 Media-evenementen (dayan & katz)
5 Media-evenementen: what’s in a name?
6 Besluit
7 Kritiek (nick couldry)
1 inleiding
2 Historische context
2.1 Marxistische benaderingen
2.2 Kritische theorie
3 Centrale concepten
3.1 Culturele industrieën
3.2 Structurele reclameafhankelijkheid: ruil- en gebruikswaarde
4 Onderzoek
4.1 Holistisch en historisch
4.2 Productie, inhoud en consumptie
4.3 Invloed op het journalistieke proces
4.3.1 Gestuurde publiciteit
4.3.2 Directe impact op de vormelijke en inhoudelijke aspecten van nieuws en informatie
4.3.3 De indirecte impact op de vormelijke en inhoudelijke aspecten
4.3.4 Conformisme aan de basisprincipes van het economisch systeem
4.4 Samengevat
5 Besluit
6 Kritiek
1 inleiding
2 Historische context
2.1 Massacultuurtheorieën
2.2 culturalisme
2.2.1 hoggart: use of literacy (1957)
2.2.2 Williams: The long revolution (1961)
2.2.3 Thompson: The making of the English working class (1963)
3 Centrale concepten
3.1 Representatie
3.2 Hegemonie (gramsci)
3.3 Encoding/decoding
4 Onderzoek
5 Besluit
6 kritiek
1 inleiding
2 historiek
3 Vandaag – ‘digitale, onafhankelijke platformen’
4 Onderzoek
5 voorbeelden
5.1 de correspondent
5.2 de wereld morgen
5.3 charlie magazine
6 Besluit
1 Political entertainment: centrale vragen
2 Concepten
3 Digitale, postmoderne omgeving
4 Reflectieve journalistiek
5 Onderzoek
6 Voorbeelden
6.1 the daily show
6.2 zondag met lubach
6.3 de ideale wereld
6.4 andere voorbeelden
7 besluit
1 Political entertainment: centrale vragen
2 Context
3 Concepten
3.1 journalistieke functie
3.2 sociologische verbeelding
3.3 democratische betekenis entertainment
3.3.1 waarden
3.3.2 sociale identiteiten
3.3.3 cognitieve mappen
3.3.4 publieke normen
4 voorbeelden
4.1 borgen
4.2 the wire
4.3 vergelijking met the newsroom
5 besluit
Home
Notificaties
Verdien geld
Inloggen
Registreren
Saldo: €
Aankopen
Verkoopstatistieken
Informatie
Instellingen
Uitloggen
Document rapporteren
Niet tevreden? Geld terug
Stuur bericht
Volgen
139 pagina's
2 downloads
Facebook
Twitter
Instagram
- Nederlands
Actie: ontvang 10% korting bij aankoop van 3 of meer items!