Boekhouden basis

Cursus die een basis boekhouden bevat. Van balans tot T rekeningen tot de MAR

Preview document (3 van de 46 pagina's)

Cursus Boekhouden

In een onderneming gebeuren dagelijks talrijke uiteenlopende verrichtingen,
bijvoorbeeld aankopen, verkopen, investeren, produceren, betalen,… Om deze
veelheid en verscheidenheid van transacties overzichtelijk te kunnen registreren en
rapporteren is de boekhouding een uitgesproken instrument. De boekhouding is
immers niet alleen een nuttig administratief hulpmiddel, maar ook een belangrijk
beleidsinstrument.
Om een objectieve registratie te waarborgen, dienen we in de ‘boekhouding’ zoveel
mogelijk te steunen op verantwoordingsstukken (zoals facturen,
personeelscontracten, bankuittreksels,…). In principe moet de registratie dag na dag
gebeuren en in chronologische volgorde. Vermits de boekhouding volledig moet zijn,
moeten alle gebeurtenissen in de boekhouding worden opgenomen. Al deze ‘boeken’
en verantwoordingsstukken moeten tot 7 jaar na het boekjaar worden bewaard.

Boekhouden is het ordenen en systematisch weergeven van de financiële en
commerciële transacties van de onderneming op basis van interne en externe
documenten. Dit gebeurt met het oog op de vermogensverantwoording, de
resultaatbepaling, het beheer en het beleid van de onderneming. Waarom boekhouden? De redenen waarom wij boekhouden zijn zeer divers. Eerst en vooral is het voeren
van een boekhouding aangepast aan de aard en de omvang van de onderneming bij
wet verplicht. Ten tweede is de goed gevoerde boekhouding een bron van informatie
voor de onderneming en voor derden. Dit verdient wat uitleg.
1. De boekhouding is een bron van informatie voor de ondernemer zelf: Uit
de boekhouding kan de ondernemer zijn winst of verlies aflezen. Hij vindt
erin terug hoe groot zijn verschillende kosten en opbrengsten zijn, wat er
gebeurd is met zijn schulden of met zijn bezittingen. Bij vergelijking van de
boeken over verschillende periodes kan hij ook informatie bekomen over
de evolutie van al deze elementen en kan hij beleidsbeslissingen nemen
op basis van wat hij vaststelt.
2. De boekhouding is ook een bron van informatie voor andere partijen:
Naast de ondernemer zelf zijn er ook tal van andere partijen die interesse
hebben voor de werking van de onderneming. Denken we bijvoorbeeld
aan
de overheid (belastingen,…), kredietverstrekkers, (potentiële) aandeelhou
ders, de rechtbank, klanten en leveranciers, het publiek in het algemeen.
Dit vereist een sterke standaardisatie om de leesbaarheid en
de vergelijkbaarheid van de boekhouding te verhogen. De wetgever heeft
hier voor een wettelijk kader gezorgd.

In België bestaan er in essentie twee verschillende boekhoudsystemen:
het enkelvoudig of vereenvoudigd boekhouden en het dubbel boekhouden. 1. Vereenvoudigde boekhouding
Een vereenvoudigde (ook 'enkelvoudige' of 'eenvoudige') boekhouding mag door
kleine ondernemingen (eenmanszaken, vennootschappen onder firma en gewone
commanditaire vennootschappen met een jaaromzet, exclusief btw, die kleiner is dan
500.000 euro) worden gevoerd.
De vereenvoudigde boekhouding bestaat uit het bijhouden van:
 een financieel dagboek: het bevat alle uitgaven en ontvangsten in cash
(kasboek) en via een bankrekening (bankboek).
 een aankoopboek: met de facturen en creditnota's van de leveranciers.
 een verkoopboek: met de facturen en creditnota's van de klanten.
 een inventarisboek: dat een beschrijving en waardering van de voorraad
omvat.
Bijvoorbeeld: zelfstandige loodgieter, boekhouder, ... 2. Dubbele boekhouding
Net als bij de vereenvoudigde boekhouding registreer je alle inkomende en
uitgaande documenten. Maar elke verrichting kent een keerzijde: dat betekent dat er
een ontvangst of betaling tegenover staat. Bij een dubbele boekhouding boek je ook
die transactie aan de keerzijde. Elke transactie wordt dus 'dubbel' geboekt, zowel
aan de creditkant als aan de debetkant. Dat houdt in dat debet en credit altijd gelijk
moeten zijn.
De dubbele boekhouding heeft als grote voordeel dat ze een heel gedetailleerd
beeld van de bedrijfsvoering geeft, waardoor ze als een echt beleidsinstrument kan
gebruikt worden.
Bijvoorbeeld: Club Brugge, Concertgebouw, AZ Sint-Jan, ...
Wij zullen het systeem van dubbel boekhouden hanteren omdat dit systeem een
aantal duidelijke voordelen heeft ten opzichte van het enkelvoudig boekhouden.
 Het systeem van dubbel boekhouden biedt meer
controlemogelijkheden en meer mogelijkheden tot tussentijdse controle.
 Inzichtelijk is het dubbel boekhouden sterker onderbouwd dan het
enkelvoudig boekhouden. Het systeem laat niet alleen toe dat
verrichtingen genoteerd worden maar het biedt ook inzicht in de middelen
die nodig zijn voor de verrichtingen en in de manier waarop die middelen
verworven werden.
Het gebruik van deze methode is verplicht voor het gros van de ondernemingen.
Dit bevordert meteen ook de onderlinge vergelijkbaarheid van de boekhoudkundige
gegevens.

Het is nodig te benadrukken dat de onderneming een zelfstandige entiteit is. De
onderneming is als het ware een zelfstandige persoon die zelf gebouwen, wagens,
bankrekeningen kan bezitten. Een ‘persoon’ met eigen vorderingen en schulden. De
boekhouding van een onderneming is dus geen weergave van de bezittingen en
schulden van de eigenaar van de onderneming, maar is een weergave van de
toestand van de onderneming zelf. In dit verband spreken we van de onderneming
als rechtspersoon (zie cursus recht). De eigenaar en de onderneming mogen niet
met elkaar verward worden. Meestal loopt het boekjaar van 01/01/X - 31/12/X. In vennootschappen kan men in
de statuten ook gerust bepalen dat een boekjaar loopt van 01/04/X-31/03/X+1.

Een onderneming kan slechts werken als zij beschikt over vermogen. Deze
vaststelling leidt tot twee onvermijdelijke vragen. Vragen die moeten opgelost worden
en waarvan de oplossing dient als basis voor de boekhouding.
Deze vragen zijn:
1. Van waar is het vermogen van de onderneming afkomstig? Of wat zijn
de bronnen van vermogen?
2. Waarvoor gebruikt de onderneming dit aangetrokken vermogen? Of wat
zijn de aanwendingen van vermogen?
Zowel bij (1) als bij (2) gaat het over eenzelfde vermogen!

1. Bronnen van vermogen
Het vermogen kan afkomstig zijn van verschillende partijen. We onderscheiden hierin
twee grote groepen namelijk het eigen vermogen en het vreemd vermogen.
 Het eigen vermogen (EV) is bij de oprichting het vermogen dat op
blijvende wijze wordt ingebracht door de eigenaar(s) van de onderneming.
Dit deel van het eigen vermogen dat door de eigenaar(s) wordt ingebracht
duiden we aan als kapitaal/eigen inbreng. Kapitaal/eigen inbreng is dus
een blijvende schuld van de onderneming tegenover de ondernemer. In
de levensloop van de onderneming groeit dit EV verder aan door winsten
die in de onderneming worden gelaten. Anderzijds kunnen verliezen het
EV weer laten dalen.
 Het vreemd vermogen (VV) is het vermogen dat door derden wordt
ingebracht in de onderneming. Dit kan op lange termijn (bijvoorbeeld
onder de vorm van leningen) of op korte termijn (bijvoorbeeld
leverancierskrediet).
De bronnen van het vermogen noemen we ook het passief van de onderneming.

EV + VV = Totaal vermogen (TV)