Samenvatting BIOgenie 5.2: hoofdstuk 7

Samenvatting biologie 5de jaar, ASO wetenschappen-wiskunde
boek: Biogenie 5.2
Hoofdstuk 7
Taal: Nederlands

Preview samenvatting (1 van de 5 pagina's)

BIOLOGIE
THEMA 7
UITWENDIG EN INWENDIG MILIEU VAN ORGANISMEN
- Organisme = open systeem
 wisselt materie en energie uit met omgeving
o Uitwendig milieu
= buiten het organisme (ook organen rechtstreeks contact met buitenwereld)
= gekenmerkt door schommelingen door omstandigheden
 Landdieren kunnen leven in omgeving die te warm of te koud is
 Waterdieren overleven in minder/meer geconcentreerd water
o Inwendig milieu = extracellulair milieu
= lichaamsvloeistoffen tussen lichaamscellen (bloed, weefselvocht, lymfe…)
o Intracellulair milieu
= celinhoud in lichaamscellen

HET BEGRIP HOMEOSTASE (~ homoios stasis = gelijke toestand)
= min of meer gelijke toestand van het inwendig milieu bij dieren en mens voor parameters
o Lichaamstemperatuur (37°C)
o Zuurgraad
o Glucoseconcentratie
 Lichaam reageert op veranderingen (meestal vanzelfsprekend)
o Buiten adem -> hijgen
o Te warm -> zweten
o Te koud -> rillen
 Homeostase verstoort -> ziekte

THERMOREGULATIE
- Mens = homeotherm  constante lichaamstemperatuur (=kerntemperatuur)
1. Stabiel houden van de kerntemperatuur
- Thermoregulatie = homeostatisch regelsysteem op 3 niveaus
a) Sensor
- Warmte- en koudereceptoren registeren in de lederhuid de omgevingstemperatuur
- Inwendige receptoren in weefsels zorgen voor temperatuurverandering
b) Controlecentrum
- Informatie naar hypothalamus => kan verandering waarnemen
c) Effector
- Signaal hypolthalamus => bloedvaten, zweetklieren en spieren
o Te hoge kerntemperatuur
 Gladde spieren in vaatwanden ontspannen -> verwijden bloedvaten
 Zweetklieren produceren zweet -> verdamping
o Te lage kerntemperatuur
 Gladde spieren trekken samen -> vernauwen bloedvaten
 Samentrekken spieren (bibberen oa) -> warmteproductie
 Negatieve terugkoppeling = werking effectoren stopt bij normale temperatuur
Tekeningen + schema p208-209 2. Ontwikkelen van koorts
- Koorts = beschermingsmechanisme tegen pathogene organismen
o Stimulatie afweersysteem
o Stimulatie metabolisme in weefselcellen
o Remming van ontwikkeling en groei pathogeen