Samenvatting Sociale psychologie, toegepaste psychologie eerste jaar

Volgende hoofdstukken vind je terug in deze samenvatting:
Kennismaking met sociale psychologie
Groepsnormen
Sociale perceptie
Groepsperceptie
Interpersoonlijke processen
Attitude
Prosociaal gedrag

Preview samenvatting (3 van de 57 pagina's)

Sociale psychologie: kennismaking met de sociale psychologie
Hoofdstuk 1/ 1.1 Studieobject van de sociale psychologie
1.1.1 Gebiedsomschrijving
Sociale psychologie is de wetenschappelijke studie van de manier waarop de gedachten,
gevoelens en handelingen van mensen beïnvloed worden door de feitelijke, voorgestelde of
geïmpliceerde aanwezigheid van andere mensen. (Allport)
 Een wetenschappelijke studie
1. Intuïtieve of alledaagse kennis
 Wetenschappelijke studie staat in tegenstrijd met het gezond verstand.
Tegenpolen trekken elkaar aan of soort zoekt soort => subjectief
2. Empirische cyclus (wetenschappelijk)
 Stappen die je moet doorlopen om gedrag te kunnen verklaren
Bv: computerende meisjes  Onafhankelijke variabele => diegene waarvan verwacht wordt dat hij invloed
heeft op de afhankelijke variabele
 Afhankelijke variabele => die variabele die afhankelijk is van de onafhankelijke
variabele, het gedrag dat gemeten wordt.
Bv: Charlotte moet voor school een experiment doen met zaadjes. Ze krijgt 2
zaadjes mee van school om thuis te planten en te verzorgen. Bij het eerste
zaadje doet ze kraantjeswater en bij het andere water met zout. Welk zaadje zal
het beste groeien?
o Afhankelijke variabele: groei van de plantjes
o Onafhankelijke variabele: kraantjeswater of water met zout

 De gedachten, gevoelens en handelingen van mensen
 ABC-model
Hoe anderen doen heeft een invloed op:
o A: hoe we ons voelen
o B: hoe we ons gedragen
o C: hoe we denken
 Beinvloed worden door de feitelijke, voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van
anderen
 Mensen worden beïnvloed door het fysiek van andere mensen
 Voorgestelde invloed => niet iedereen moet aanwezig zijn om een invloed uit te
oefenen
 Impliciete of onrechtstreekse invloed
Bv: door reclame, snoep aan de kassa in de supermarkt
1.1.2 De eigen invalshoek van de sociale psychologie
 Snijpunt tussen sociologie en psychologie.
 Sociologie: bestuderen van gedrag van mensen in sociale omgeving, in relatie, in
de maatschappij
 Psychologie: bestuderen van gedrag als individu
 Sociologie: bestuderen van gedrag van mensen in maatschappij

Onderscheid met de sociologie
 Maatschappelijke kenmerken of groepskenmerken
 Tegenover aandacht voor het individu
 En dan => individu en onmiddellijke omgeving
Eigen plaats binnen de psychologie
 De persoonlijkheidspsychologie/ dispositionsten
=> Hoe zit iemand zijn karakter in elkaar
 De sociale psychologie/ situationisten
=> Gedrag wordt niet enkel beïnvloed door het je bent
 Interactionisme
=> Anderen zullen wel helpen situatie men als invloed zien als hulpvaardig gedrag

1.2 Enkele belangrijke evoluties
1.2.1 Kenmerken va bij het ontstaan
Een sterke experimentele traditie
Nauwe band tussen theorie en praktijk
1.2.2 latere aandachtspunten zie handboek (zelfstudie)
Ethische aandachtpunten
Culturele verscheidenheid
Belang van biologische factoren
Inschakelen van nieuwe technologieën

Sociale psychologie: groepsnormen
Hoofdstuk 2
Groepsnormen: mate waarin wij ons wille/moeten/ zullen aanpassen aan de normen van de
groep, wat de groep van ons verwacht.
Hoe weten we hoe we ons moeten gedragen => door niet te doen wat de groep verwacht Hoofdstuk 2: groepsnormen = sociale normen
 Er is een bepaalde onuitgesproken regel tussen mensen => persoonlijke ruimte
 Personal space experiment
 Eis in de tram een plaats van iemand anders
=> wekt agressieve reacties op
 In de lift binnen de persoonlijke ruimte bij een vreemde persoon gaan staan
=> wekt ongemakkelijke reacties op

 2 soorten normen:
 Impliciete normen: normen die spontaan ontstaan
 Expliciete normen: normen die worden uitgesproken/gevraagd om je goed te
gedragen in een groep Bv: opstaan voor oude/zwangere mensen op bus
2.1 Hoe normen ontstaan
 Groepen kunnen erg van elkaar verschillen enorm qua omvang en structuur
 De manier waarop normen ontstaan, kan erg verschillen van groep tot groep
 Top – down
 Bottom – up
2.1.1 van bovenaf opgelegde normen
 Top – down = vanaf bovenaf opgelegde normen
 Verticale gestructureerde groepen => duidelijke hiërarchische structuur
Norm is dat je iets niet mag doen, iemand met meer gezag bepaald die norm. Indien
iemand anders je terecht wijst, pikken we dit niet, omdat er dan geen verticale
hiërarchische structuur is. => hogeschool, gezin, verkeer, religieuze organisatie…
 Externe omstandigheden
Wanneer er een brand uitbreekt, jij EHBO kent en de opleiding neemt
ontstaat er spontaan een verticale hiërarchische structuur. 2.1.2 normen die spontaan ontstaan binnen de groep
 Bottom – up = normen die spontaan ontstaan binnen een groep
 Ontstaat door overleg en relationele besluitvorming + spontaan en onbewust Bv:
niet voorsteken in de rij aan de kassa
Normen als product van sociale vergelijking
 Sociale normalisering = het geruisloos ontstaan van een gezamenlijke norm, die als
richtsnoers dient voor de individuele oordeelsvorm
 Sherif = Turks – Amerikaanse psycholoog die dit voor het eerst aantoonde in zijn
lichtpuntjes experiment => auto kinetisch effect: vaststelling dat een statisch lichtpunt