Staats en administratief recht

Samenvatting staats en administratief recht gegeven door Lecoutre op AP hogeschool

Preview samenvatting (3 van de 18 pagina's)

Staats- en administratief recht
Powerpoint komt op digitap
Inleiding:
Nederlanders doen een poging om het ingewikkelde België uit te leggen, zie filmpje pwp
Deel van dit vak is gebaseerd op het boek “België voor beginners”
Deel 1: Algemene beginselen
Hoofdstuk 1 de grondwet
Hoofdstuk 2 Kenmerken voor de Belgische staat
Hoofdstuk 3 Belangrijke evoluties
Hoofdstuk 4 Hiërarchie van de rechtsnormen
De grondwet wordt opgedeeld in twee delen, welke?
Privaatrecht: deel van het recht dat bepaalt op welke wijze particuliers zich tegenover elkaar
verhouden  BW, Ger.w
Publiekrecht: deel van het recht dat bepaalt hoe de overheid functioneert en ook de relatie
vastlegt tussen overheid en burgers  grondwet, administratief recht
Hoofdstuk 1 De Grondwet ( 7 februari 1831)
De grondwet is het geheel van fundamentele rechtsregels die:
De werking en de organisatie van de instellingen bepalen bv : parlement, regering, rechtbank
Verhouding bepalen ts de instellingen en de burgers
Verhouding bepalen ts de instellingen onderling
Kan de grondwet worden gewijzigd? Wijziging enkel door middel van naleving ( strenge ) specifieke
procedureregels
( zie filmpje pwp )
Hoofdstuk 2 Kenmerken van de Belgische staat
Wat zijn de kenmerken van ons staatsbestel:
Scheiding der machten ( wetgevende, uitvoerende, rechterlijke- macht)
Monarchie
o Koning is staatshoofd, beperkte persoonlijke macht
Representatieve en parlementaire democratie
Rechtstaat
Wat is het verschil tussen een representatieve en parlementaire democratie?
Representatieve democratie: via verkiezingen van parlementsleden
Parlementaire democratie: regering is niet verkozen, controle door het verkozen parlement
Wat zijn de algemene bepalingen van een rechtsstaat?
Gezagsdragers dienen het recht te respecteren
Beslissingen worden genomen door meerderheid
Rechten en vrijheden respecteren
Geschillen via de ( onafhankelijke ) rechtbank
Bv: Polen  ze vervangen alle rechters die boven een bepaalde leeftijd nog in dienst zijn. Europese
Commissie daagt Polen voor de rechter wegens schending van rechtsstaat  klagen Polen aan bij
Hof van Justitie vanwege de gedwongen pensionering van opperrechters.
Hoofdstuk 3 Belangrijke evoluties
België heeft 4 taalgebieden, welke?
Nederlands
Frans
Duits
Tweetalig gebied Brussel
Welk recht heeft de burger wat betreft het gebruik van taal in ons land? Vrijheid van taalgebruik voor
elke burger
En wat met overheidsinstellingen, rechtbanken, relaties tussen werkgever en werknemer en het
onderwijs? Zij hebben een opgelegd taalgebruik. Indien je maar 1 taal kan mag je in je eigen taal
handelen en moet de overheid volgen. Zorgt soms wel voor problemen, bv: Brussel  Fransen
spreken daar weinig Nederlands dus je hebt recht op iemand van je eigen taal maar dit is vaak een
omslachtig gebeuren
Er is hier ook sprake van faciliteitengemeenten – faciliteit – wat houdt dit concreet in? Dit geldt
alleen ten voordele van een persoon en is niet van toepassing op de overheidsinstanties. Een aantal
gemeenten die vaak rond de taalgrens liggen, men heeft in 1963 deze grenzen vastgesteld, men wou
vanaf toen taal homogene gebieden. Je moest de taal bemachtigen van het gebied waar je je
bevindt, Franstaligen wouden dit niet en wouden hun eigen taal blijven spreken. Zij wouden
faciliteiten, dit houdt in dat men wanneer men contact heeft met de overheid dat men mag vragen
om een faciliteit te krijgen om dit in hun eigen taal te doen. Ze waren dus niet meer verplicht om
Nederlands te spreken. Dit is voornamelijk in de 6 randgemeenten van Brussel maar ook op andere
gebieden in België is dit zo. Maar in een faciliteit gemeente gebeurd alles in de gemeenteraad in het
Nederlands.
Wat voor soort staat is België? Het is een federale staat, samengeteld uit de gemeenschappen en
gewesten
Welke gemeenschappen zijn er in België?
Vlaamse gemeenschap
Franse gemeenschap
Duitse gemeenschap
 Alles betreffende de persoonsbelangen
Welke gewesten zijn er in België?
Vlaams gewest
Waals gewest
Brussels gewest
 Alles betreffende de economie
Hoe zit het dan met Vlaanderen, wordt er hier nog een onderscheid gemaakt? Nee, Vlaanderen heeft
alles samengevoegd tot 1 groot geheel. De Franstaligen hebben dit apart gehouden maar ze nemen
Brussel erbij, betreft scholenregeling in Brussel behoort een Franse school tot de Franse
gemeenschap en een Vlaamse school tot de Vlaamse gemeenschap. Successierechten van de Duitse
gemeenschap en andere economische en fiscale zaken worden afgehandeld in de Waalse
gemeenschap, voor de rest hebben zij hun eigen regeling.
Uit wat bestaat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? De 19 gemeenten van Brussel vormen het
Brussels Hoofdstedelijkgewest  zij behandelen zelf hun economische aangelegenheden, betreft de
gemeenschap is het ofwel Vlaams ofwel Frans.
Welke belangrijke evoluties komen hier aan bod?
Nachtwakersstaat naar een verzorgingsstaat
o Nachtwakersstaat taak overheid wordt beperkt tot bescherming van personen en
goederen van die personen
o Verzorgingsstaat ( l’état providence ) : nachtwakersstaat aangevuld met sociale
voorzieningen om iedereen een menswaardig leven te laten leiden bv: ziekte- en
invaliditeitsverzekering, werkloosheidsuitkering, pensioen
Internationale rechtsorde en organisaties
o Verenigde naties
o Europese unie
o Raad van Europa
 Mensenrechten beschermen ( EVRM )
Wat heeft dit tot gevolg? Een invloed van normen die op internationaal niveau worden
uitgevaardigd, België heeft een belangrijke norm op het Europees recht
Faciliteitgemeenten: Territorialiteitsbeginsel  niet belangrijk maar voorbeeld aantal gemeenten zie
pwp
Filmpje evoluties zie pwp
Hoofdstuk 4 Hiërarchie van de rechtsnormen
Wat wordt hieronder verstaan? Verschillende instanties hebben bevoegdheid om rechtsregels te
maken, die normen staan in hiërarchische verhouding tot elkaar = rangorde
Hoe ziet deze rangorde eruit?
1) Grondwet en de internationale normen ( verdragen )
2) Wetgevende akten, wetten, decreten, ordonnanties
3) Uitvoeringsbesluiten ( KB’s, besluiten, Gem-Gew-Reg )
4) Provinciale verordeningen ( provinciaal niveau )
5) Gemeenschappelijke verordeningen ( gemeentelijk niveau )