Gerechtelijk recht

Samenvatting van gerechtelijk recht gegeven door Scheers Dierckx op de AP hogeschool

Preview samenvatting (3 van de 39 pagina's)

Gerechtelijk recht

Examen :
 5 MP-vragen zonder giscorrectie
 5 open vragen waar u een casus krijgt (meeste punten staan hierop)
 Zeker opschrijven welke wetsartikelen u telkens toepast
 Altijd een motivering geven bij uw antwoord
 Iedere open vraag staat op 3 punten
 Schriftelijk examen waar u 2u voor krijgt

Materieel recht = elk recht dat u haalt uit uw wetboek. Zoals bijvoorbeeld bij een
verhuurder, die heeft het recht op betaling van de huurprijs door de huurder. Het gerechtelijk recht zorgt ervoor dat de rechten die u niet gerealiseerd krijgt, dat die toch
wel gerealiseerd kunnen worden via het burgerlijk procesrecht (gerechtelijk recht). Het gerechtelijk recht alleen heeft geen bestaansreden, het hangt vast aan het materieel
recht. Waar halen we dat gerechtelijk recht?
1) Internationale regels
 verdragen : artikel 6 EVRM
 Fundamenteel recht over toegang tot de rechter
 Evengoed zit hier het recht op een advocaat in verwerkt
(nevenrechten)
 We hebben systemen waardoor een fundamenteel recht
fundamenteel blijft en iedere Lidstaat lost dit op op zijn manier
 Internationale regel primeert boven alles!
 Europese verordeningen : Brussel Ibis (2012)
 Verordeningen over grensoverschrijdende geschillen
2) Grondwet : rechterlijke macht + fundamentele waarborgen
 Basisprincipes zoals de scheiding der machten
 Een vonnis moet gemotiveerd zijn (grondwettelijke regel)
3) Gerechtelijk Wetboek :
 Scheiding der machten is voortgekomen uit de Franse Revolutie… Napoleon
haalde zijn inspiratie uit het Romeins recht. De laatste Romeinse keizer was
Justinianus, en het einde van het Romeinse Rijk was in 1454. Veel van dit
Romeinse recht is terechtgekomen, en meer geactualiseerd in het Burgerlijk
Wetboek van 1804. Een huisnummer is een Napoleontisch gegeven.
 Samenvoeging van Kerk en Staat in de Romeinse tijd gebeurde door keizer
Constantijn.
 Actio is een eis in het latijn en de latijnse term voor verweer is exceptio zoals
de exceptio non adempleti contractus.
 historiek - 1967 (1970 in werking getreden)
 Charles Van Reepinghen (voorzitter van de commissie)
 Heeft 10 jaar over het Gerechtelijk Wetboek gedaan
 Innovaties
 Wijzigingen
 Wet 3 augustus 1992
 Wet 26 april 2007
 Gerechtelijke hervorming 2014
 Potpourri I - III 2015

Basisbeginselen
 Grondrechten : recht van verdediging
 Toegang tot het gerecht : artikel 6 EVRM
 Onafhankelijk en onpartijdig gerecht
 Eerlijk en openbaar proces
 Tegenspraak (superfundamenteel)
 mogelijkheid (je bent niet verplicht om jezelf te verweren)
 op elk moment in het proces
 soms kan het niet
Eenzijdige procedure om een bewarend beslag te bekomen
Bv. Fraudezaken in verband met de Pfaffs : JM is een dag voor de
publicatie van een artikel in Dag Allemaal naar de rechter gestapt om
hiervoor een publicatieverbod te bekomen en dit heeft hij ook aan de
hand van een eenzijdige procedure door de rechter. Maar mocht de
rechter dit wel? Zijn dit uitzonderlijke omstandigheden? Men vond dat
de rechter hier ten onrechte het recht op tegenspraak heeft laten
vallen.
 Procesgelijkheid
 Dezelfde mogelijkheden hebben om een procedure te voeren
(wapengelijkheid)
 De partijen in de procedure staan op gelijke voet
 “One shotters versus repeat players”
 Partijautonomie
 Dit zegt meer waarover het gaat. Wie zit er aan het stuur van de procedure?
De partijen en niet de rechter! We kunnen dit een beetje vergelijken met het
beschikkingsbeginsel. De rechter moet afwachten wat een partij doet en wat
een partij wil (de partijen bepalen de grenzen van het geschil).
 Vb. Iemand heeft door een incident schade geleden en hij vordert
schadevergoeding. Hij stelt hiervoor een eis in bij de rechtbank en hij vraagt
10000 euro. De rechter kan zeggen ik sta u zeker en vast schadevergoeding
toe, maar u krijgt maar 6000-7000 euro omdat 10000 euro overdreven is.
Hetgeen wat nooit kan is dat een rechter meer toekent dan u vraagt,
bijvoorbeeld u vordert 10000 euro en u krijgt 13000 euro. Wat een partij niet
vraagt, kan die partij ook niet krijgen!
 Belangrijk arrest van het Hof van Cassatie hier
Rechtsvraag : Hoe kan de rechter zich gedragen ten opzichte van een
eis?
Citadel van Dinantarrest
 Steen valt naar beneden door/op een dak van een huis. De
man van het huis stelt een vordering in op basis van artikel
1384 BW (~gebrekkige zaak)
 Rechter : Citadel kan ik niet zien als een gebrekkige zaak, maar
er is hier wel burenhinder (overmatige burenhinder)
 HvC : Rechter, dit kan niet, iets zelf verzinnen!!
 Vandaag : Rekening houden met de invulling. Een rechter kan
ambtshalve optreden zonder dat een partij daarover iets heeft
gevraagd, MAAR partijautonomie blokt dit af!

In welke vormen kan er sprake zijn van recht?
 Aanvullend recht
 Vb. De kraan lekt bij de huurder. Wie moet hiervoor opdraaien? We gaan
eerst kijken in de overeenkomst. Vinden we hier niets, dan kijken we in ons
BW (= aanvullend recht hier)
 Dwingend recht (= zwakkere partij beschermen)
 Zuiver dwingend recht
Je mag hier enkel van afwijken wanneer je de bescherming vergroot
 Vb. verjaringstermijnen : Factuur invorderen binnen het jaar,
daarna verjaart de vordering
 Openbare orde (MAG JE NIET VAN AFWIJKEN)

Rechtsvordering Materieel recht
rechtsvordering
eis
Een rechtsvordering is de mogelijkheid die je hebt om naar de rechter te stappen. Wanneer men naar de rechter stapt, zal de rechter het bovenstaande controleren door alles
andersom te doen.