Verkoop samenvattingen en andere studiedocumenten.
Overhoor jezelf en verdien geld met zelfgemaakte oefenvragen.
Bied documenten en oefenvragen samen aan als bundel en verkoop meer.
Werk als tutor door studenten te helpen met hun studie.
Bekijk de oproepen en stuur een voorstel hoe jij kunt helpen.
Getypte samenvatting van het hoofdstuk 8: het urinewegstelsel uit het handboek 'Anatomie en fysiologie van de mens'.
Hoofdstuk 8: urinewegstelsel Stofwisseling in cellen, weefsels en organen + productie van afvalstoffen teveel afvalstoffen in inwendig milieu = bedreiging homeostase MAAR bloed en lymfe: afvoer van afvalstoffen uit de weefsels HIERDOOR vergiftigingsgevaar weefsels weg, maar probleem naar bloed WANT afvalstoffen + andere aanwezige stoffen verstoren samenstelling OPLOSSING: urinewegstelsel verwijdert afvalstoffen en restproducten van de stofwisseling uit het bloed en handhaaft de juiste samenstelling en osmotische waarde van het bloed. 8.1 Nieren/ renes Nieren = twee boonvormige organen, zo groot als een vuist hoog in de buikholte tegen de achterste buikwand retroperitoneaal weerszijden van de wervelkolom Door de koepelstand van het diafragma worden ze – hoewel het abdominale organen zijn – beschermd door de thorax/ borstholte. Linkernier ligt tegen het diafragma aan. Craniale uiteinde (= hoofdzijde) ter hoogte van twaalfde borstwervel (Th12). Caudale uiteinde (= staartzijde) tot aan derde lumbale wervel (L3). Rechternier ligt iets lager. Holle zijden van de nieren liggen naar elkaar toe gekeerd. Het centrum van de holle zijde is het nierhilum = nierpoort. Hierin gaan bloedvaten, zenuwtakken en lymfevaten de nier in en uit + het begin van de urineleider. Boven op de nieren glandulae suprarenales/ bijnieren = hormoonklieren. Bijnier + nier = omgeven door steunvet = perirenaal vet. R ondom perirenaal vet ligt stevige bindweefselmantel = fascia renalis. Ventraal tegen peritoneum gelegen, dorsaal tegen de achterste buikwand. steunvet + fascia renalis fixeren de nieren + beschermen tegen schokken en stoten van buitenaf. 8.1.1 Bouw van de nier buitenste laag: dun, stevig bindweefselkapsel = nierkapsel nierweefsel: cortex/ schors + medulla/ merg cortex = gespikkelde weefselgebied vlak onder nierkapsel medulla ligt tussen en binnen de schors, merggebieden = mergpiramiden (gestreept uiterlijk = mergstralen). Brede basis mergpiramide = evenwijdig met nierkapsel. top mergpiramide = nierpapil: naar het centrum van de nier gericht enkele mergpiramiden monden uit in een holte = calix/ nierkelk (bekleed met overgangsepitheel). calix mondt uit in grote centrale holte = pyelum/pelvis/ nierbekken (bekleed met overgangsepitheel). Pyelum vernauwt naar het midden toe + ter hoogte van nierhilum over in ureter/ urineleider. 8.1.2 Doorbloeding van de nier nierslagader/ arteria renalis = korte, wijde aftakking van de aorta abdominalis in rust: 20% van harminuutvolume naar nieren via a. renalis (halve liter bloed) = veel vertakkingen van a. renalis ter hoogte van nierhilum = kleine arteriën: langs nierbekken en rond nierkelken naar nierweefsel interlobaire arteriën: aftakkingen langs randen van de mergpiramiden naar de oppervlakkige schorslaag. arteriae arcutae/ boogarteriën: vertakkingen interlobaire arteriën die in een boog over de basis van piramiden lopen interlobulaire arteriën: vertakkingen van boogarteriën dringen merg- en schorsweefsel binnen. Lopen parallel met mergstralen en met interlobaire arteriën. arteriële portale circulatie = circulatie gevormd door arteriolen van interlobulaire arteriën in schors en merg. Interlobulaire venulen en interlobulaire venen die bloed uit de nieren afvoeren, verlopen parallel aan de arteriolen en arteriën. Ter hoogte van het nierhilum verenigen zich enkele venen tot vena renalis/ nierader. Dit is een wijd bloedvat dat rechtstreeks uitmondt in de vena cava inferior. 8.1.3 Het nefron Functie van de nieren steunt op de werking van ongeveer een miljoen microscopisch kleine structuren die zorgen voor bloedzuivering. Deze structuren zijn de nefronen/ functionele niereenheden. Elk nefron helpt bij de urineproductie. kapsel van Bowman = ingedeukt dubbelwandig zakje van eenlagig plaveisepitheel buitenwand loopt naar binnen en vormt glomerulusmembraan = gespecialiseerd epitheel dat om het capillair is gewikkeld. podocyten = grote cellen met veel uitlopers = pedikels, tussen de pedikels zitten nauwe spleten/ filtratiespleten. glomerulus = een capillair dat opgerold is in kapsel van Bowman wand: relatief wijde poriën tussen de epitheelcellen arteriole naar kapsel = vas afferens en is de vertakking van een interlobulaire arterie. afvoerend bloedvat = vas efferens is een arteriole en bevat zuurstof Arteriële portale circulatie wordt volgens deze arteriolen gevormd. Dit is een capillairnetwerk tussen twee arteriolen. Dit wordt ook wel het arterieel wondernet genoemd. Kapsel van Bowman + glomerulus = malphiglichaampje = filtereenheid van de nier gelegen in de nierschors. kapselholte = ruimte tussen buitenwand en glomerulus proximale tubulus/ tubulus contortus I = kronkelig kanaaltje dat aan bazig van kapsel begint kanaaltje loopt in richting niermerg en krijgt een recht verloop. In het merg is het kanaaltje recht en buigt terug in de richting van de schors. lis van Henle = in het merg gelegen deel van proximale tubulus distale tubulus/ tubulus contortus II = gekronkeld deel van het kanaaltje terug in het merg wand: eenlagig epitheel verzamelbuis = plaats waar distale tubulus in uitmondt, hier sluiten meerdere nefronen op aan. lopen door het merg en monden bij top van nierpapil uit in de nierkelk parallel aan lissen van Henle: veroorzaken gestreept uiterlijk van het merg Voordat vas afferens het kapsel van Bowman binnentreedt, maakt het eerst contact met de distale tubulus. Op deze contactplaats bevinden zich juxtaglomerulaire cellen. Die produceren hormonen die de nierwerking beïnvloeden. Vas efferens van glomerulus vertakt zich in een tweede capillairnetwerk, dat rond de tubuli en de lis van Henle wikkelt. In dit netwerk gaat het zuurstofrijke bloed over in zuurstofarm bloed. De afvoerende venulen komen uit in de interlobulaire venen. 8.1.4 Werking van de nier Elk nefron levert bijdrage bij de urineproductie + homeostase van het bloed en weefselvocht. Bij productie van urine spelen drie samenhangende mechanismen een belangrijke rol. Ultrafiltratie In rust stroomt er ongeveer een liter bloed de gezamenlijke nefronen door. Per uur is dit dus ongeveer 60 liter bloed. De bloedstroom via de nierarteriën is dus erg groot en we zien dat de bloeddruk in de arteriolen hoger is dan gebruikelijk. In afferente vaten aan het begin van de glomeruli 45mmHg normale capillairen 35mmHg functioneel WANT bloed wordt via endotheel van het capillair, via glomerulusmembraan in kapselholte geperst = ultrafiltratie Filtraat in de kapselholte is voorurine. Voorurine heeft dezelfde samenstelling als bloedplasma. bloedvloeistof zonder plasma-eiwitten bloedcellen water glucose aminozuren elektrolyten afvalstoffen: ureum en creatinine Die bestanddelen van het bloed zijn te groot om door endotheel te kunnen. De druk waaronder het bloed door endotheel geperst wordt is 10mmHg = filtratiedruk (resultaat van drie krachten). Bloeddruk (45mmHg) wordt tegengewerkt door osmotische zuigkracht van het bloed (25mmHg) + kapseldruk veroorzaakt door het vocht in de kapselholte (10mmHg) werkt ook tegen bloeddruk in. Filtratiedruk = 45 – 25 – 10 = 10mmHg Ultrafiltratie kost geen energie en verbruikt dus ook geen zuurstof. Het is een vorm van passief transport.
Download alle 8 pagina's voor € 4,99
8 documenten geüpload
2 documenten verkocht
Maak je zelf samenvattingen of heb je nog uitgewerkte opdrachten liggen? Upload je documenten dan op Knoowy en verdien geld.
anatomie en fysiologie voeding in de maatschappij - epidemiologie Meer Voedings en Dieetkunde ›
Koop en verkoop samenvattingen en andere studiedocumenten voor: Universiteit - Hogeschool - Secundair onderwijs - Studieboeken
Schakel de hulp in van tutoren: Bijles - Teksten nakijken - Onderzoek - Opdrachten & Huiswerk - Vertaling - Overige studieproblemen
Bij registratie ga je akkoord met onze privacyverklaring en algemene voorwaarden.
Help andere studenten door je eigen samenvattingen te uploaden op Knoowy. Upload ten minste één document en krijg gratis € 2,50 tegoed.